Εργατικός Αγώνας

Η Μεγάλη Ιδέα στη σύγχρονη έκφρασή της

Γράφει ο Γεράσιμος Αραβανής.

Η συμφωνία των Πρεσπών κυριάρχησε στις εξελίξεις της χώρας μας για μεγάλο χρονικό διάστημα, διαμόρφωσε σε σημαντικό βαθμό τη συμπεριφορά και τις τάσεις μέσα στο λαό και αποκάλυψε ανοιχτά τις κατευθύνσεις και τις πραγματικές επιδιώξεις των πολιτικών δυνάμεων.

Τα αστικά κόμματα και κυρίως τα μεγαλύτερα κινήθηκαν στη λογική ότι η Βόρεια Μακεδονία πλέον και οι Σλαβομακεδόνες δεν δικαιούνται τίποτε από τον ιστορικό χώρο στον οποίο κατοικούν 15 αιώνες τώρα. Η Ελλάδα έχει την ιδιοκτησία της Μακεδονίας και ό,τι αυτή συμβολίζει λόγω της αρχαίας ιστορίας της. Το κράτος ήταν μακεδονικό, οι Μακεδόνες ήταν Έλληνες και άρα όλα μας ανήκουν. Πώς αλλιώς μπορεί να ερμηνευτεί η θέση του Κ. Μητσοτάκη και της Φ. Γεννηματά ότι «η κυβέρνηση έδωσε στους Σλαβομακεδόνες γλώσσα και εθνότητα», δηλαδή τους εκχώρησε ταυτότητα, διότι εκχωρείς κάτι που είναι ιδιοκτησία σου.

Αξίζει να σημειώσουμε για την Μακεδονία και τους Μακεδόνες της αρχαιότητας αυτό που σημειώνει ο Ν. Σβορώνος στο βιβλίο του «το Ελληνικό Έθνος», ότι οι νοτιότεροι Έλληνες των κλασικών χρόνων θεωρούσαν τους Μακεδόνες και τους υποτελείς σε αυτούς λαούς -Θράκες, Ιλλυριούς, Ηπειρώτες- βαρβάρους και ότι όλοι βρίσκονταν έξω από την ελληνική κοινότητα και γίνονταν δεκτοί οι λαοί αυτοί με μεγάλη δυσκολία στο πανελλήνιο σύνολο.

Με βάση την επιχειρηματολογία των κομμάτων αυτών αφού οι Μακεδόνες της αρχαιότητας ήταν Έλληνες προ 23 αιώνων όλα τα δικαιώματα ανήκουν πλέον στο ελληνικό κράτος. Αυτοί που κατοικούν το συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο της βόρειας Μακεδονίας σήμερα δεν έχουν δικαιώματα, δεν έχουν ταυτότητα, δεν μπορούν να χρησιμοποιούν τον όρο «Μακεδονία», «μακεδονικός» και οτιδήποτε άλλο που περιέχει τη λέξη «Μακεδονία».

Στον ένα ή τον άλλο βαθμό η αντίληψη αυτή χαρακτηρίζει όλα τα αστικά κόμματα που χρησιμοποιούν το επιχείρημα ότι η εκχώρηση του όρου Μακεδονία ως προς τη γλώσσα και την ιθαγένεια είναι υποχώρηση και καλλιεργεί το σλαβομακεδονικό αλυτρωτισμό και κατά πολλούς είναι μάλιστα προδοσία.

Η θέση αυτή είναι σαφώς εθνικιστική, είναι στα πλαίσια των πάγιων εθνικιστικών αντιλήψεων από την ίδρυση του ελληνικού κράτους περί ανώτερου πνευματικά και πολιτιστικά ελληνικού λαού, που γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο πρέπει να έχει ένα ιδιαίτερο αναβαθμισμένο ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, ρόλο ηγέτη και όλοι οι άλλοι να ακολουθούν. Είναι οι αντιλήψεις που συγκρότησαν τη Μεγάλη Ιδέα και όσον αφορά τον ελληνικό λαό το ρόλο του «περιούσιου λαού» και φόρτωσαν δεινά στο λαό και τη χώρα

Η στάση της κυβέρνησης δεν χαρακτηρίζεται από εθνικισμό, τουλάχιστον ανοιχτά, αν και η κυβέρνηση έχει ασπαστεί τη θέση ότι ο ρόλος των βαλκανικών χωρών είναι ενδοχώρα του ελληνικού κεφαλαίου με πρωτεύουσα τη Θεσσαλονίκη. Αυτό κυρίως που την χαρακτηρίζει σε αυτό το ζήτημα και σε τούτη τη φάση είναι ότι εξυπηρετεί απόλυτα τα σχέδια του ιμπεριαλισμού, λειτουργεί ως ‘’βαποράκι’’ των θέσεων και των συμφερόντων του.

Οι θέσεις πολλών οργανώσεων και συλλογικοτήτων της Κομμουνιστικής αριστεράς δεν ενδίδουν στον εθνικισμό, βρίσκονται σαφώς απέναντί του, παρότι ορισμένες οργανώσεις έφτασαν σε ακρότητες που προσεγγίζουν τον κοσμοπολιτισμό.

Ας δούμε όμως τα πληθυσμιακά δεδομένα της ενιαίας Μακεδονίας την εποχή των βαλκανικών πολέμων και νωρίτερα για να έχουμε ένα σαφές κριτήριο για αυτούς που δεν δικαιούνται τίποτε και ποια εξέλιξη μπορούσε να υπάρξει. Η Μακεδονία κατοικούνταν από 2,5 εκατομμύρια ψυχές, μια πανσπερμία εθνών και εθνοτήτων που στο σύνολο του γεωγραφικού χώρου ήταν μικρές μειοψηφίες σε τέτοιο βαθμό ώστε η κυριαρχία της μιας δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από τις υπόλοιπες. Στο τμήμα της Μακεδονίας που περιήλθε το 1913 στην Ελλάδα σαφέστατα ο ελληνικός πληθυσμός μόλις ξεπερνούσε με 30% και στα τμήματα που περιήλθαν στην Βουλγαρία και την Σερβία οι έλληνες ήταν σαφώς πολύ λιγότεροι. Στην ελληνική Μακεδονία οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί περιορίζονταν στο νότιο και δυτικό τμήμα της και σε μια στενή λωρίδα των ακτών του Αιγαίου ανατολικά της Θεσσαλονίκης

Το ελληνικό κράτος κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες εξελληνισμού των σλαβικών και βλάχικων πληθυσμών ολόκληρη την περίοδο πριν τον μακεδονικό αγώνα και κατά τη διάρκεια του, στη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων και αργότερα και αντίστοιχα ανάλογες προσπάθειες υπήρξαν από την πλευρά της Βουλγαρίας και της Σερβίας. Οι δολοφονίες χιλιάδων ανθρώπων, η καταπίεση για να αλλάξουν φρονήματα, οι καταστροφές και οι εμπρησμοί πήραν πολύ μεγάλη έκταση. Πυρπολήθηκε και καταστράφηκε πλήθος πόλεων, πολλές εκατοντάδες χωριά, χιλιάδες δολοφονήθηκαν από τους στρατούς των αντιπάλων χωρών και τους άτακτους που κάθε χώρα οργάνωνε. Κατά τη διάρκεια και το τέλος του 2ου βαλκανικού πολέμου ένα μεγάλο προσφυγικό κύμα επακολούθησε, ως αποτέλεσμα των διώξεων. Στην ελληνική Μακεδονία κατέφυγαν τουλάχιστο 115.000 άνθρωποι από την Βουλγαρία και την Τουρκία και από αυτήν αναχώρησαν περίπου 130 χιλιάδες άνθρωποι. Μια πραγματική εθνοκάθαρση στο βωμό της εθνικής ομογενοποίησης των τμημάτων της Μακεδονίας που περιήλθαν σε κάθε χώρα.

Η ομογενοποίηση αυτή προχώρησε αποφασιστικά με τις πληθυσμιακές μετατοπίσεις κατόπιν συμβάσεων και συμφωνιών. Με τη συνθήκη της Λωζάννης για την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι μετακινήθηκαν από την Ελλάδα προς την Τουρκία και 630.000 προς την Ελλάδα. Κατόπιν, με τη συνθήκη του Νεϊγύ με βάση την οποία 53.000 σλάβοι αναχώρησαν από την Ελλάδα και επέστρεψαν σε αυτή 30.000 Έλληνες, ενώ 10.000 τουλάχιστον Βλάχοι έφυγαν από την Ελλάδα για την Ρουμανία. Πολύ μεγάλο τμήμα των πληθυσμών της Μακεδονίας έζησαν ένα πραγματικό πογκρόμ, μια πραγματική εθνοκάθαρση. Ο ξεκληρισμός ολοκληρώθηκε με τα πιο βίαια μέσα στο μεσοπόλεμο και μετά στον εμφύλιο. Με βάση επίσημα στοιχεία τη δεκαετία του ’60 ήταν στην Ελλάδα περισσότεροι από 150.000 σλαβόφωνοι ώσπου εκδιώχθηκαν με διάφορους τρόπους στο μεγάλο μέρος τους.

Έτσι επιτεύχθηκε η ομογενοποίηση της ελληνικής Μακεδονίας αλλά και αυτής των άλλων χωρών και σήμερα κατοικείται η ελληνική Μακεδονία από Έλληνες

Αυτή ήταν η επιλογή των αστικών τάξεων Ελλάδας, Βουλγαρίας και Σερβίας. Με φωτιά και σίδερο συντελέστηκε η πληθυσμιακή ομογενοποίηση και αυτή η λύση επιλέχθηκε ακριβώς κατά τα συμφέροντά των αστικών τάξεων για να εδραιώσουν και να επεκτείνουν την κυριαρχία τους, να αυξήσουν το μέγεθος της κρατικής επικράτειάς τους και την οικονομική τους δύναμη και επιρροή στην περιοχή.

Υπήρχε άλλη λύση προς το συμφέρον των βαλκανικών λαών; Η απάντηση είναι «ναι» και την είχαν προτείνει πολύ πρωτύτερα αστοί δημοκράτες επαναστάτες, το προοδευτικό τμήμα των αστικών τάξεων του 19ου αιώνα. Ο Ρήγας προπαγάνδιζε μια ενιαία πατρίδα για όλους τους κατοίκους της μεταξύ αυτών και των τούρκων με ίσα δικαιώματα. Επίσης την προπαγάνδισε η προοδευτική πτέρυγα του ΕΜΕΟ και περιλαμβάνεται με σαφήνεια στα κείμενα της επανάστασης του Ίλιντεν. Βέβαια, μια τέτοια λύση ήταν σε πλήρη αντίθεση με τα συμφέροντα των αστικών τάξεων που πλέον είχαν εδραιωθεί στην εξουσία. Μια τέτοια θέση, ανέπτυξε το ΚΚΕ για ενιαία Μακεδονία, ένα κράτος πολυεθνικό και δημοκρατικό που θα διαδραματίσει πρωτοπόρο ρόλο στη συνεννόηση των βαλκανικών λαών και χωρών στα πλαίσια μιας ομοσπονδίας σε σοσιαλιστική βάση. Για αυτό ακριβώς το λόγο δέχθηκε τεράστιες επιθέσεις και δυσφήμηση τότε και τη γνωρίσαμε επίσης πολύ αργότερα το 1992- 1993 κατά τη διάλυση της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας.

Σταδιακά, με τις ανταλλαγές των πληθυσμών και την καταπίεση ώστε να αφομοιωθούν οι αλλοεθνείς, η λύση αυτή χάνει την αξία της. Από ένα σημείο και πέρα ήταν πια αργά για μια τέτοια εξέλιξη και η προοπτική αυτή μετατέθηκε για τις συνθήκες του σοσιαλισμού. Μόνο στην εξουσία της εργατικής τάξης μπορούν να ξεπεραστούν οι εθνικοί ανταγωνισμοί και να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις ειρηνικής συμβίωσης, να ζήσουν οι λαοί ειρηνικά με όλα τα δικαιώματά τους εξασφαλισμένα.

Τέλος, το επιχείρημα που φέρνουν περί ενδυνάμωσης των διεκδικήσεων που θα προβάλει η Βόρεια Μακεδονία σε βάρος της Ελλάδας, ως συνέπεια και της συμφωνίας των Πρεσπών, για να έχει κάποια σημασία προϋποθέτει την ύπαρξη σήμερα στη χώρα μας ισχυρής σλαβομακεδονικής μειονότητας, πράγμα που δεν ισχύει. Το επιχείρημα αυτό είναι έωλο, είναι το φύλο συκής για τον εθνικισμό και την πολιτική του “διαίρει και βασίλευε”.

                                                                                                

Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email
Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη
Εργατικός Αγώνας