Ο ελληνικός λαός με ένα περήφανο 61,3% στο δημοψήφισμα έδωσε βροντερή απάντηση σε όλους όσοι την προηγούμενη εβδομάδα με απειλές, εκβιασμούς, παραπλανητικά διλήμματα, ψυχολογική βία, καλλιέργεια φοβίας για επικείμενες καταστροφές προσπάθησαν να τον εξαναγκάσουν σε μια ντροπιαστική εκλογική συμπεριφορά. Ολόκληρος ο αστικός πολιτικός κόσμος, τα κανάλια και οι μεγάλες εφημερίδες, το σύνολο των μεγαλοδημοσιογράφων, οι επιχειρηματίες, η εκκλησία και μαζί το σύνολο των ευρωενωσιακών μηχανισμών και των πολιτικών ηγεσιών της ευρωζώνης δημιούργησαν ένα πρωτοφανές κλίμα. Ο λαός σ΄ αυτή την τεράστια ενορχηστρωμένη εκστρατεία εκφοβισμού του έμεινε όρθιος και έδωσε την απάντηση του.
Είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι ο ελληνικός λαός δεν κάμφθηκε, ότι στάθηκε όρθιος και έδωσε την απάντηση του. Και είναι μεγάλη απάντηση σε όλους αυτούς που θέλοντας να καλύψουν τις δικές τους ευθύνες, τον εγκαλούν ό,τι κάθεται στον καναπέ, ότι ασχολείται μόνο με την ικανοποίηση ορισμένων άμεσων αναγκών του. Το μαζικό ΟΧΙ και η μαζική συμμετοχή της νεολαίας πέρα από ελπιδοφόρο είναι απάντηση σε όσους μιλούν για χαμένη γενιά. Το ζήτημα είναι αυτές τις λαϊκές διαθέσεις ποιος μπορεί να τις ενισχύσει, να τους δώσει αγωνιστικό περιεχόμενο, απαλλάσσοντας τες από αυταπάτες, προετοιμάζοντας τες να τροφοδοτήσουν ένα ισχυρό εργατικό κίνημα αντίστασης, διεκδικήσεων και ανατροπής. Οι δυνάμεις που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν και να συνδεθούν με αυτές τις αγωνιστικές διαθέσεις και με τα ευρύτατα αυτά εργατικά και λαϊκά τμήματα και περιορίζονται στην περιφρούρηση της καθαρότητας τους και μαζί στην περιφρούρηση των «κεκτημένων» δεν είναι δυνατόν να έχουν θετική προοπτική.
Το κλίμα εκφοβισμού που δημιούργησε η νέα «ιερή συμμαχία» πρέπει να προβληματίσει την Αριστερά και το εργατικό και λαϊκό κίνημα σχετικά με το τι ακριβώς θα έχουν απέναντί τους σε κάθε περίπτωση που οι λαϊκές δυνάμεις αντισταθούν έμπρακτα και αποφασιστικά στις αποφάσεις και τα συμφέροντα της αστικής τάξης και του ιμπεριαλισμού, στην περίπτωση που απειλήσουν ζωτικά συμφέροντά τους, την ίδια την εξουσία τους. Το εργατικό και το λαϊκό κίνημα πρέπει να απαλλαγούν από τις αυταπάτες, να προετοιμαστούν κατάλληλα, να απαλλαγούν ταχύτατα από παραλυτικές αντιλήψεις του τύπου, «δεν θα σπάσει ούτε έναν τζαμί στην επανάσταση», αντίθετα πρέπει να επιδιωχθεί με κάθε τρόπο και μέσον η εργατική και λαϊκή ενότητα, η αποφασιστικότητα και η πειθαρχημένη δράση, σε γραμμή ταξικής σύγκρουσης και ανατροπής.
Το εκλογικό αποτέλεσμα είναι ψήφος με έντονα ταξικά χαρακτηριστικά και πολύ λιγότερο έχει πολιτικά και κομματικά χαρακτηριστικά. Το μαζικό ΟΧΙ σε δήμους και περιοχές με έντονο το εργατικό στοιχείο και το φτωχόκοσμο που πλήττεται, με αγρότες και νεολαία και αντίθετα το αυξημένο ΝΑΙ σε περιοχές που ψηφίζει η αστική τάξη και τα ανώτερα μεσοαστικά στρώματα είναι ενδεικτικό. Η επιρροή όλων των πολιτικών κομμάτων διχοτομήθηκε στις εκλογές αυτές με κριτήριο την ταξική ένταξη καθενός, πράγμα που προμηνύει νέες εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό.
Ο ελληνικός λαός ψήφισε ΟΧΙ απαιτώντας το σταμάτημα της λιτότητας, την απαλλαγή από τα μνημόνια, τους μνημονιακούς νόμους και το αυταρχικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε στα μνημονιακά χρόνια, για την άμεση βελτίωση της ζωής του, έχοντας συνείδηση ότι αυτά προϋποθέτουν να σταματήσει άμεσα η εξυπηρέτηση του τεράστιου δημόσιου χρέους και ότι η κυβέρνηση θα βρει αντίθετη την τρόικα σε όλα αυτά. Δεν ψήφισε μόνο εναντίον των μέτρων που πρότεινε η τρόικα κατά τη διαπραγμάτευση, όπως έθεσε στο ερώτημα του δημοψηφίσματος η κυβέρνηση. Ψηφίζοντας εναντίον των μέτρων της τρόικας, ψήφισε εναντίον και του 80% των προτάσεων που η κυβέρνηση είχε κάνει στην αρχική φάση της διαπραγμάτευσης και συνέπιπταν με τις προτάσεις της τρόικας. Αν συνυπολογισθούν μάλιστα και οι επόμενες προτάσεις της κυβέρνησης θεωρούμε ότι στο σύνολο του το πλαίσιο της κυβέρνησης έχει ήδη απορριφθεί. Συνολικά το διαπραγματευτικό πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ έχει καταψηφιστεί από τον ελληνικό λαό στο δημοψήφισμα. Η επιμονή της κυβέρνησης σε διαπραγμάτευση είναι έξω από τη λαϊκή εντολή.
Οι κυβερνητικές τοποθετήσεις από την πρώτη στιγμή κάνουν σαφή την κατεύθυνση που η κυβέρνηση θα κινηθεί και σε αδρές γραμμές τι πρέπει κανείς να αναμένει. Ακούσαμε από τον πρωθυπουργό και κυβερνητικούς παράγοντες ότι «πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία εντός 48 ωρών», ότι «δεν είναι εντολή ρήξης με την Ευρώπη», ότι «είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τη διαπραγμάτευση, προτεραιότητα είναι η αποκατάσταση λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος», ότι « η ψήφος δεν είναι εντολή ρήξης αλλά εντολή ενίσχυσης της διαπραγματευτικής δύναμης για την επίτευξη μιας βιώσιμης συμφωνίας, με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης, προοπτικής και απεγκλωβισμού από τον φαύλο κύκλο της λιτότητας»
Αυτές φαίνεται ότι είναι οι άμεσες επιδιώξεις της κυβέρνησης και όλες οι διαδικασίες που ήδη εξελίσσονται υπηρετούν ακριβώς αυτή την κατεύθυνση. Το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών και το γιουρογκρούπ που συνεδριάζουν σήμερα και η ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας με το ευρωπαϊκό συμβούλιο αύριο.
Έχοντας υπόψη τη στάση και τις επιδιώξεις των δανειστών μέχρι σήμερα, δεν νομίζουμε ότι το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα μπορεί να τους οδηγήσει σε αλλαγή συμπεριφοράς, δηλαδή σε βιώσιμη λύση, σε μεγάλη μείωση του χρέους και απεγκλωβισμού από τη λιτότητα, όπως ο πρωθυπουργός αναγγέλλει. Δεν υπάρχει βιώσιμη συμφωνία μέσα στην ΕΕ για τη χώρα και το λαό. Η συμφωνία που θα επιτευχθεί με τους δανειστές θα είναι επώδυνη, θα διαιωνίσει τα μνημόνια, τη λιτότητα και τη φτώχεια, θα είναι υποταγή και θα μετατρέψει το περήφανο λαϊκό ΟΧΙ της κάλπης σε ένα επώδυνο ΝΑΙ. Θεωρούμε ότι εδώ υπάρχουν τεράστιες αυταπάτες στην καλύτερη περίπτωση.
Η προώθηση των λαϊκών συμφερόντων, που είναι και το νόημα της λαϊκής εντολής, κατά τη γνώμη μας επιβάλλει ορισμένα άμεσα μέτρα και κινήσεις.
- Πρώτο μέτρο την κρατικοποίηση των τραπεζών, ώστε έχοντας η κυβέρνηση στα χέρια της σημαντικά οικονομικά όπλα να μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα την κατάσταση.
- Πρέπει να σταματήσει άμεσα η πληρωμή των δόσεων του χρέους που λήγουν και να δρομολογηθούν οι διαδικασίες για τη διαγραφή του.
- Να προχωρήσει άμεσα στην ψήφιση και την υλοποίηση σειράς μέτρων που θα ανακουφίσουν το λαό, χωρίς φυσικά να ζητήσει την άδεια της ΕΕ.
- Είναι εντελώς άμεση και αναγκαία η εκκαθάριση στο χώρο της τηλεόρασης και της ραδιοφωνίας. Μετά την άθλια στάση τους αρκετούς μήνες τώρα, ιδιαίτερα την εβδομάδα πριν το δημοψήφισμα, είναι στη συνείδηση του λαού υπερώριμη και εντελώς αναγκαία εξέλιξη για ομαλές δημοκρατικές και φιλολαϊκές εξελίξεις.
Αυτά είναι ορισμένα πρώτα, άμεσα μέτρα που φυσικά πρέπει να έχουν συνέχεια. Τα μέτρα αυτά δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτά από την ΕΕ, θα οδηγήσουν σε σύγκρουση. Εκεί η κυβέρνηση, η Αριστερά και το λαϊκό κίνημα θα κριθούν. Για το ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον το σημείο μηδέν. Ή θα αντισταθεί ή θα παραδοθεί και αυτό θα σημάνει το τέλος του, τουλάχιστον ως αριστερού κόμματος. Πολύ περισσότερο, είναι το σημείο μηδέν για την αριστερή πτέρυγα του. Αν θα ακολουθήσει σ’ ένα δρόμο υποταγής και απόλυτης ενσωμάτωσης ή θα τιμήσει τις θέσεις και τις αποφάσεις που μέχρι σήμερα υποστήριξε και υποστηρίζει και τον εργατικό και λαϊκό κόσμο που την πίστεψε και τη στηρίζει. Βρισκόμαστε στο πιο κρίσιμο σημείο.
Και την υπόλοιπη, όμως, αριστερά οι εξελίξεις τη θέτουν μπροστά σε μεγάλες αποφάσεις. Ή θα ακολουθήσει το μοναδικό δρόμο που δίνει προοπτική, το δρόμο της αντίστασης και της δημιουργίας ενός ενιαίου μετώπου των δυνάμεων της, πλατιά συσπείρωση της εργατικής τάξης και του λαού με στόχο την ανατροπή των μνημονίων, τη δραστική βελτίωση της ζωής του λαού και την προώθηση βαθιών αλλαγών στην πολιτική και στην κοινωνία ή η ζωή θα την τιμωρήσει. Επιπλέον δεν είναι δυνατόν η Αριστερά να βαδίζει στη σημερινή συγκυρία με βάση τις γενικές μαρξιστικές αλήθειες. Είναι αναγκαία η συλλογική και συγκεκριμένη μελέτη της σημερινής κατάστασης, των σημερινών συνθηκών και η επεξεργασία μιας ολοκληρωμένης τακτικής και των στρατηγικών στόχων στους οποίους θα κινηθεί το επόμενο διάστημα.
Τέλος δύο λόγια για τη στάση του ΚΚΕ.
Το ΚΚΕ ακολούθησε μια εντελώς ακατανόητη γραμμή. Το σκεπτικό του ήταν ότι, εφόσον το ερώτημα του δημοψηφίσματος είναι πολύ μερικό, δεν είναι ολοκληρωμένο και δεν ταυτίζεται με την δική του πολιτική και επιπλέον είναι δυνατόν να το εκμεταλλευθεί η κυβέρνηση για τους δικούς του σκοπούς, το ΚΚΕ αντιδρά σε αυτή τη διαδικασία και σε τελική ανάλυση ψηφίζει άκυρο. Με αυτή την τακτική διαχωρίστηκε και στάθηκε απέναντι στη μεγάλη πλειοψηφία της εργατικής τάξης και του λαού, συνέχισε τη διάρρηξη των δεσμών του μαζί τους. Το αποτέλεσμα ήταν το αναμενόμενο. Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων του δεν πειθάρχησαν στις αποφάσεις και στις κατευθύνσεις του, έκανε επιλογή ψήφου κατά κύριο λόγο το ΟΧΙ και κατά ένα σημαντικά μικρότερο ποσοστό το ΝΑΙ[1]. Δεν πρέπει να θέσει κανείς το εύλογο, κατά τα άλλα, ερώτημα πώς είναι δυνατόν τμήμα των ψηφοφόρων του ΚΚΕ να ψηφίζει ΝΑΙ, να συμφωνεί δηλαδή με την ΕΕ και την τρόικα. Όταν το ερώτημα του δημοψηφίσματος με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στρέφεται εναντίον της ΕΕ και η θέση του κόμματος είναι ότι αν τεθεί εκτός ευρώ η χώρα πριν την επανάσταση έρχεται η καταστροφή, γιατί να μην υποστηρίξει έναν μέρος των ψηφοφόρων το ΝΑΙ;
Αμέσως μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος άρχισαν από την ηγεσία του κόμματος οι τραγελαφικές τοποθετήσεις για να συγκαλυφθεί το πρόβλημα αυτό. Χαρακτηριστικά ο Ριζοσπάστης της Δευτέρας στον πρωτοσέλιδο πίνακα που παραθέτει αθροίζει το άκυρο, το λευκό και την αποχή του δημοψηφίσματος και το ανεβάζει στο 41,63%. Επίσης, αθροίζοντας τα άκυρα και τα λευκά των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου και προσθέτοντας την αύξηση της αποχής του δημοψηφίσματος και των εκλογών αυτών καταλήγει στο συμπέρασμα ότι έχουμε μια αύξηση 5,23%. Το συμπέρασμα λοιπόν κατά το Ριζοσπάστη είναι ότι ο κόσμος του κόμματος ακολούθησε τις κατευθύνσεις του. Όλα τα λευκά, όλα τα άκυρα και μαζί η αύξηση της αποχής είναι δυνάμεις του ΚΚΕ, δεν υπάρχει καμιά απώλεια. Τι και αν η πραγματικότητα και ο κόσμος βοά; Πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες που θυμόμαστε συμβαίνει αυτό. Αθροίζονται εντελώς ανόμοια πράγματα. Είναι αλήθεια όμως ότι το ΚΚΕ πρώτη φορά περιέρχεται σε τέτοια δεινή θέση.
Οι μετρήσεις των εταιριών δημοσκόπησης που δίνουν από 50% έως 70% και πιο πάνω των ψηφοφόρων του κόμματος να μην ακολουθούν τις αποφάσεις του, οι εμπειρίες που καθένας έχει από τα εκλογικά αποτελέσματα σε δήμους και εκλογικά τμήματα όλης της χώρας λένε ότι μαζικά σε ποσοστό τουλάχιστον 50% οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ δεν επέλεξαν την επιλογή την οποία υποδείκνυε. Όλα αυτά δεν ισχύουν. Ισχύουν οι αλχημείες της ηγεσίας του κόμματος. Φαίνεται ότι η διαστρέβλωση και ο βιασμός της πραγματικότητας είναι πολύ πιο εύκολος από την εξαγωγή λογικών συμπερασμάτων, διότι αυτό δεν εξαναγκάζει σε κριτική εξέταση των κομματικών κατευθύνσεων και της πορείας που επιλέχτηκε.
Ποια προοπτική όμως υπάρχει στις δύσκολες και σύνθετες εξελίξεις που εισερχόμαστε για το ιστορικό ΚΚΕ, όταν μετά την εκλογική συντριβή του 2012 εμφανίζει σήμερα αυτή την εικόνα; Από την πλευρά μας θεωρούμε ότι το κόμμα εισέρχεται -αν ποτέ είχε βγει- σε μια πορεία αντίστοιχη με αυτή της περιόδου 2010-2012 και ιδιαίτερα με τη στάση που τήρησε στην πρόθεση του Γ. Παπανδρέου να κηρύξει δημοψήφισμα, μια στάση που κορυφώθηκε με το εκλογικό αποτέλεσμα των εκλογών του Ιουνίου του 2012.
Π.Μ.
[1] Σύμφωνα με τα στοιχεία της Metron Analysis για λογαριασμό του ΑΝΤ1, το 11% όσων ψήφισαν ΚΚΕ την 25η Ιανουαρίου ψήφισε ΝΑΙ στο δημοψήφισμα.
