Εργατικός Αγώνας

Τοποθέτηση πάνω στη Διακήρυξη της ΚΚ-ΕΑ

Προς τη Κίνηση Κομμουνιστών – Εργατικός Αγώνας

Αγαπητοί σύντροφοι,

Διάβασα τη διακήρυξη, που θεωρώ ότι, αποτελεί μία βάση για περαιτέρω συζήτηση. Διαπίστωσα όμως, ότι στην παράγραφο 10 υπάρχει μία διατύπωση που, έρχεται κάθετα σε αντίθεση με την υλιστική αντίληψη της εξέλιξης της ιστορίας. Γράφεται ότι η «κινητήρια δύναμη της ιστορίας και της κοινωνίας ήταν, είναι και θα είναι –για πολύ καιρό ακόμη- η ταξική πάλη».

Αρχικά, η εξέλιξη υπήρχε και πριν την εμφάνιση των τάξεων (άλλωστε η εξέλιξη είναι εκείνη που τις δημιούργησε) και θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά την κατάργηση των τάξεων, που ιστορικά τον ρόλο αυτό αναλαμβάνει η εργατική τάξη (νόμος άρνησης της άρνησης).

Επί της ουσίας,ο Μαρξ και ο Ενγκελς εκτόπισαν τον ιδεαλισμό απ’την κοινωνική επιστήμη, έλυσαν σωστά το βασικό ζήτημα της φιλοσοφίας σε σχέση με την κοινωνία, διατυπώνοντας την πάγια θέση του ιστορικού υλισμού: το κοινωνικό Είναι καθορίζει την κοινωνική συνείδηση.

Ο Μαρξ στην περίφημη περιγραφή του, που συνόψισε την υλιστική αντίληψη του για την ιστορία, τονίζει: «Στην κοινωνική παραγωγή της ζωής τους, οι άνθρωποι έρχονται σε καθορισμένες, αναγκαίες, ανεξάρτητες απο τη θέλησή τους σχέσεις, σε σχέσεις παραγωγής, που αντιστοιχούν σε μία ορισμένη βαθμίδα ανάπτυξης των υλικών παραγωγικών τους δυνάμεων. Το σύνολο αυτών των σχέσεων παραγωγής, αποτελεί την οικονομική διάρθωση της κοινωνίας, την πραγματική βάση, που πάνω της υψώνεται ένα νομικό και πολιτικό εποικοδόμημα και στην οποία αντιστοιχούν ορισμένες μορφές κοινωνικής συνείδησης.Ο τρόπος παραγωγής της υλικής ζωής καθορίζει την κοινωνική, πολιτική και πνευματική πορεία της ζωής γενικά. Δεν είναι η συνείδηση του ανθρώπου που καθορίζει το Είναι τους, μα αντίθετα το κοινωνικό Είναι τους καθορίζει τη συνείδησή τους». Και συνεχίζει «ένας κοινωνικός σχηματισμός ποτέ δεν εξαφανίζεται, προτού αναπτυχθούν όλες οι παραγωγικές δυνάμεις που μπορεί να χωρέσει και οι νέες, ανώτερες σχέσεις παραγωγής ποτέ δεν εμφανίζονται, προτού ωριμάσουν οι υλικοί όροι της ύπαρξής τους μέσα στους κόλπους της ίδιας της παλιάς κοινωνίας. Γι’ αυτό η ανθρωπότητα βάζει πάντα μπροστά της μόνο τα καθήκοντα εκείνα που μπορεί να λύσει, γιατί με μία προσεκτικότερη εξέταση,γίνεται πάντα φανερό, ότι το ίδιο το καθήκον ξεπηδάει μόνο τότε, όταν οι υλικοί όροι για τη λύση του υπάρχουν κιόλας ή τουλάχιστο βρίσκονται στην πορεία του γίγνεσθαι».

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η βάση της κοινωνικής εξέλιξης είναι οι υλικές, οικονομικές σχέσεις των ανθρώπων, αλλά είναι ξεκάθαρο, ότι ανάμεσα στη βάση και στο εποικοδόμημα υπάρχει μία σχέση αλληλεπίδρασης. Γιατί, εκτός απ’την παραγωγική δραστηριότητα των ανθρώπων, η κοινωνία έχει και την πνευματική της ζωή. Οι άνθρωποι καθορίζονται σύμφωνα με ορισμένες πολιτικές, ηθικές κι αισθητικές ιδέες, έχοντας τις αντίστοιχες επιστημονικές θεωρίες. Όλες αυτές οι ιδέες και αντιλήψεις, ως προς την προέλευση και τη σημασία τους, έχουν κοινωνικό χαρακτήρα και ανήκουν στον τομέα της κοινωικής συνείδησης. Άρα η κοινωνική συνείδηση έχει και αυτή αποφασιστική σημασία για την ιστορική εξέλιξη.

Ο Ενγκελς αναφερόμενος στις σχέσεις της βάσης και των στοιχείων του εποικοδομήματος τονίζει: «…ασκούν και αυτά την επίδρασή τους πάνω στην πορεία των ιστορικών αγώνων και σε πολλες περιπτώσεις αυτά κυρίως καθορίζουν τη μορφή τους. Είναι μία αλληλεπίδραση όλων αυτών των στοιχείων, μέσα στην οποία επιβάλεται σε τελευταία ανάλυση,σαν αναγκαιότητα, η οικονομική κίνηση, μέσα απ’το ατελείωτο πλήθος των συμπτώσεων (δηλ. των πραγμάτων και γεγονότων που η μεταξύ τους εσωτερική συνάφεια είναι τόσο μακρινή ή τόσο αναπόδειχτη, που μπορούμε να τη θεωρήσουμε σαν ανύπαρκτη και να μην τη λογαριάζουμε). Διαφορετικά η εφαρμογή της θεωρίας σε μίαν οποιαδήποτε περίοδο της ιστορίας θα ήταν, μα την αλήθεια, ευκολότερη απ’ τη λύση μιας απλής πρωτοβάθμιας εξίσωσης».

Συμπερασματικά, ο τρόπος παραγωγής της υλικής ζωής (που περιλαμβάνει τις παραγωγικές δυνάμεις και τις σχέσεις παραγωγής) καθορίζει την κοινωνική, πολιτική και πνευματική πορεία της ζωής (κινητήρια δύναμη). Τον καθοριστικό παράγοντα στον τρόπο παραγωγής τον παίζουν οι υλικές παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας που στην πορεία της εξέλιξής τους έρχονται σε αντίθεση, με τις υπάρχουσες σχέσεις παραγωγής, που από μορφές ανάπτυξής τους μετατρέπονται σε δεσμά τους. Οι νέες παραγωγικές δυνάμεις απαιτούν καινούργιες σχέσεις παραγωγής. Τότε έρχεται η εποχή της κοινωνικής επανάστασης. Ωστόσο οι καινούργιες αυτές σχέσεις παραγωγής δεν δημιουργούνται αυτοτελώς, αλλά στα πλαίσια της κοινωνικής πάλης των ανθρώπων. Στις συνθήκες της διαίρεσης της κοινωνίας σε τάξεις αυτό σημαίνει: πάλη ανάμεσα σ’αυτές τις τάξεις, που οδηγεί αναπόφευκτα σε κοινωνικές ανατροπές- στην επανάσταση.Αυτό είναι το βασικό περιεχόμενο της ιστορίας.

Σίγουρα σύντροφοι, η ανάπτυξη του ιστορικού υλισμού δεν μπορεί να γίνει σε 2 σελίδες. Άρα σας προτείνω, για να μη γίνει εκτεταμένη αλλαγή στην παράγραφο 10, αλλά και για να περιέχει την υλική βάση της εξέλιξης, την εξής διατύπωση: «κινητήρια δύναμη της κοινωνίας στις ανταγωνιστικές κοινωνίες είναι η πάλη των τάξεων. Η βασική κοινωνική αντίθεση του καπιταλισμού είναι κεφαλαίου-εργασίας, που οδηγεί στην πολιτική σύγκρουση ανάμεσα στις δύο βασικές τάξεις του καπιταλισμού, την εργατική τάξη (κινητήρια δύναμη της επανάστασης) εκφραστή των νέων κοινωνικών παραγωγικών δυνάμεων, που απαιτούν την προσαρμογή των σχέσεων παραγωγής στον κοινωνικό τους χαρακτήρα και στην αστική τάξη, εκφραστή των παλιών σχέσεων παραγωγής, που εξυπηρετούν την κεφαλαιοκρατία, με την ατομική ιδιοποίηση, των αποτελεσμάτων της παραγωγής. Αυτή η σύγκρουση οδηγεί στην κοινωνική επανάσταση, η οποία καταλήγει στην αντικατάσταση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, με τις νέες σοσιαλιστικές σχέσεις».

                                                                                                 Συντροφικά,

Νίκος Θέμελης

                                                                                                        15/10/2014

Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email
Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη
Εργατικός Αγώνας