Εργατικός Αγώνας

Οξύνεται η ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση και στην αρένα της προπαγάνδας

Έρευνα του ΝΑΤΟ για τη ρωσική επιρροή στα δυτικά Βαλκάνια.

Τα αποτελέσματα ενός χρόνιου ερευνητικού προγράμματος για τα Δυτικά Βαλκάνια δημοσίευσε πρόσφατα ένα από τα επιτελεία ειδικών του ΝΑΤΟ, όπου αποτυπώνεται η επικίνδυνη όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή, αυτήν τη φορά σε ένα από τα πολλά παράλληλα πεδία όπου αυτοί «τρέχουν», αυτό της προπαγάνδας.

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, με τίτλο «Το αποτύπωμα της Ρωσίας στο πληροφοριακό περιβάλλον των Δυτικών Βαλκανίων», το επιμελήθηκε το ΝΑΤΟικό «Κέντρο Αριστείας Στρατηγικής Επικοινωνίας» (NATO Strategic Communications Centre of Excellence), και στο πλαίσιό του πραγματοποιήθηκαν 4 διαφορετικές έρευνες για τη διερεύνηση των «εργαλείων επιρροής» της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια, με έμφαση στο χώρο των Μέσων Ενημέρωσης.

«Ψυχολογικές Επιχειρήσεις» για τη στήριξη των ΝΑΤΟικών σχεδιασμών

Δεν πρόκειται βέβαια για κάποια «ακαδημαϊκή καταγραφή» από την πλευρά του ΝΑΤΟ.

Σκοπός του εν λόγω ΝΑΤΟικού Κέντρου, που εδρεύει στη Ρίγα της Λετονίας, είναι η «θετική και άμεση συνεισφορά στην επίτευξη της επιτυχίας των επιχειρήσεων, των αποστολών και των δραστηριοτήτων του ΝΑΤΟ, ενσωματώνοντας τον στρατηγικό σχεδιασμό επικοινωνιών σε όλο τον επιχειρησιακό και πολιτικό σχεδιασμό (…) στην κατανόηση και την υποστήριξη για συγκεκριμένες πολιτικές, επιχειρήσεις και άλλες δραστηριότητες του ΝΑΤΟ σε όλο το σχετιζόμενο κοινό, στη συμβολή στην ευαισθητοποίηση του κοινού και την κατανόηση των στόχων του ΝΑΤΟ στο πλαίσιο μιας ευρύτερης και συνεχούς άσκησης δημόσιας διπλωματίας».

Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα του Κέντρου, η «Στρατηγική Επικοινωνία» του ΝΑΤΟ αξιοποιεί συντονισμένα τις δραστηριότητες και τις δυνατότητες της συμμαχίας για την προώθηση των στόχων του ΝΑΤΟ. Σε αυτές περιλαμβάνονται και οι «Ψυχολογικές Επιχειρήσεις» – (Psychological Operations), οι οποίες ορίζονται ως εξής: «Προγραμματισμένες ψυχολογικές δραστηριότητες που χρησιμοποιούν μεθόδους επικοινωνίας και άλλα μέσα που απευθύνονται σε εγκεκριμένα ακροατήρια, προκειμένου να επηρεάσουν τις αντιλήψεις, τις στάσεις και τη συμπεριφορά, επηρεάζοντας την επίτευξη πολιτικών και στρατιωτικών στόχων».

Υπό αυτό ακριβώς το «πρίσμα», της επίτευξης των βρώμικων σχεδιασμών του ΝΑΤΟ στην περιοχή, της αποτελεσματικότερης «διείσδυσης» της προπαγάνδας του στους λαούς της περιοχής και της πολύπλευρης θωράκισης απέναντι στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα αλλά και απέναντι στο εργατικό – λαϊκό κίνημα, διαβάζονται και οι ΝΑΤΟικές αυτές εκθέσεις.

Στο ΝΑΤΟικό «μικροσκόπιο» η «ευάλωτη περιφέρεια της Ευρώπης»

Οι εκθέσεις αυτές εστιάζουν στις προπαγανδιστικές δραστηριότητες της Ρωσίας στην Αλβανία, στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, στο προτεκτοράτο του Κοσόβου, στη Βόρεια Μακεδονία, στο Μαυροβούνιο και τη Σερβία. Επίσης, προσδιορίζουν τα «τρωτά σημεία» που καθιστούν τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων ευάλωτες στην επιρροή των ανταγωνιστών του ευρωατλαντικού άξονα. Τέλος, αναλύονται τα «αφηγήματα» της Μόσχας σχετικά με τα Δυτικά Βαλκάνια αλλά και ο ρόλος των ΜΜΕ της περιοχής στη διάδοσή τους.

Η πρώτη έκθεση, που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Δεκέμβρη, έχει τίτλο «Στρατηγικά Συμφέροντα και Εργαλεία Επιρροής της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια», ενώ ακολούθησε η ταυτόχρονη δημοσίευση, στις 30 Απρίλη, των άλλων τριών, με τίτλους: «Κίνδυνοι και αδυναμίες στα Δυτικά Βαλκάνια», «Τα αφηγήματα της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια: Ανάλυση του “Sputnik” Σερβίας» και «Εντοπίζοντας τα αφηγήματα της Ρωσίας στα ΜΜΕ των Δυτικών Βαλκανίων».

Αν και υποστηρίζεται πως η Νοτιοανατολική Ευρώπη βρίσκεται έξω από την «προνομιακή σφαίρα γεωπολιτικού ενδιαφέροντος» της Ρωσίας, η έκθεση τονίζει ότι η Ρωσία εντοπίζει στα Δυτικά Βαλκάνια μια ευκαιρία να υπονομεύσει την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, και εκμεταλλευόμενη τις αδυναμίες των χωρών της περιοχής «να μεγιστοποιήσει την επιρροή της έναντι της Δύσης». «Οι ενέργειες της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια», αναφέρεται σε άλλο σημείο, «στοχεύουν στο πάγωμα του υφιστάμενου status quo (στις περιπτώσεις της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης και του προτεκτοράτου του Κοσόβου) και στην πρόληψη της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και της ΕΕ».

Ως κύριο εργαλείο επιρροής παρουσιάζεται η συνεργασία της Ρωσίας με «τοπικούς κατόχους ισχύος» στη Σερβία και τη Δημοκρατία της Σερβίας στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, καθώς και η εφαρμογή τακτικών όπως οι εκστρατείες παραπληροφόρησης και η «μυστική υποστήριξη ριζοσπαστικών αντιδυτικών παραγόντων» (κόμματα και άλλες πολιτικές οργανώσεις). Ως κύριο παράδειγμα εφαρμογής των παραπάνω αναφέρονται «οι προσπάθειες της Ρωσίας να εμποδίσει την ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ και να διακόψει τη διαδικασία αλλαγής ονόματος της Βόρειας Μακεδονίας».

«Ευπαθείς» σε αντιδυτικά και αντιΝΑΤΟικά μηνύματα οι χώρες της περιοχής

Σχετικά με «τους κινδύνους και τις αδυναμίες» της περιοχής που μπορούν «να εκμεταλλευτούν οι εχθρικοί παράγοντες για να αποκτήσουν επιρροή σε χώρες της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων», η έρευνα κατέληξε σε έναν «δείκτη διαπερατότητας για τη μέτρηση της ευπάθειας της κάθε χώρας σε κακόβουλη επιρροή». Οι «ευπάθειες» αξιολογούνται στους τομείς της κοινωνίας, της οικονομίας, της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής «ασφάλειας», αποτυπώνοντας έτσι και το πώς οι ΝΑΤΟικοί σχεδιασμοί διαπερνούν σε όλα τα μήκη και πλάτη τα κράτη της περιοχής.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η Β. Μακεδονία και η Αλβανία αναγνωρίζονται συνολικά ως λιγότερο ευάλωτες, ενώ η Βοσνία – Ερζεγοβίνη θεωρείται η πιο ευάλωτη χώρα της περιοχής, με τη Σερβία να ακολουθεί. Σχετικά «ασφαλείς» κατατάσσονται επίσης το Μαυροβούνιο και, φυσικά, το προτεκτοράτο του Κοσόβου, σε μεγάλο βαθμό λόγω της «σχετικά σταθερής εξωτερικής πολιτικής τους». Το Κόσοβο μάλιστα θεωρείται ότι «έχει διατυπώσει σαφώς τους στόχους περιφερειακής εξωτερικής πολιτικής» – που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν και τα σχέδια για αλλαγές συνόρων! – αλλά και τον δυτικό προσανατολισμό του, πράγμα που σε παρόμοιο βαθμό διαπιστώνεται και για το Μαυροβούνιο, καθώς προσχώρησε πρόσφατα στο ΝΑΤΟ.

Οι άλλες δύο εκθέσεις επικεντρώνουν στο χώρο των ΜΜΕ. Αρχικά πραγματοποιήθηκε η έρευνα στο σερβόφωνο τμήμα του ρωσικού διαδικτυακού ιστότοπου ειδήσεων «Sputnik», που χαρακτηρίζεται «χρηματοδοτούμενος από το Κρεμλίνο».

Στο πλαίσιό της, παρακολουθήθηκαν για διάστημα ενός έτους (από το Γενάρη έως και το Δεκέμβρη του 2018) και αναλύθηκαν 7.193 άρθρα για την Αλβανία, τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, το Κόσοβο, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία, καθώς και για την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, και με βάση τα συμπεράσματα της έκθεσης ο ιστότοπος καταγράφεται ως «ένα από τα κύρια κανάλια ρωσικής επιρροής στο χώρο των ΜΜΕ στα Δυτικά Βαλκάνια», ενώ επισημαίνεται πως «κατέχει τη δυνατότητα να προσεγγίσει ακροατήρια που μιλούν σερβοκροατικές διαλέκτους σε πολλές χώρες της περιοχής και το περιεχόμενό του αναδημοσιεύεται από τοπικά ΜΜΕ».

Με βάση αυτό το συμπέρασμα, σε επόμενη έρευνα, από το 2018 μέχρι και τον Ιούνη του 2019, μελετήθηκαν πέντε συγκεκριμένες «αφηγήσεις» στη διαδικτυακή πλατφόρμα που σχετίζονται με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Όπως αναφέρει η αντίστοιχη έκθεση, οι αφηγήσεις αυτές υποστηρίζουν ότι η ΕΕ είναι «αδύναμη, μη ενωμένη και ηγεμονική» και ότι το ΝΑΤΟ είναι επίσης «αδύναμο και όχι ενωμένο», «μη επωφελές» για τα κράτη της περιοχής αλλά και «επιθετικό».

«Άμεσα μέτρα ανάσχεσης της ρωσικής επιρροής στα Δυτ. Βαλκάνια»

Όλη η παραπάνω ενδελεχής έρευνα καταλήγει σε μια σειρά από συστάσεις προς την ΕΕ και το ΝΑΤΟ για άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα μέτρα αντιμετώπισης της ρωσικής επιρροής στην περιοχή, σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι για τους σκοπούς του ΝΑΤΟ «είναι ζωτικής σημασίας να διερευνήσουμε όχι μόνο τις δραστηριότητες και τα κανάλια της Ρωσίας στο χώρο των ΜΜΕ των Δυτικών Βαλκανίων, αλλά, το σημαντικότερο, να κατανοήσουμε πώς και γιατί οι αφηγήσεις που προωθούνται από τα ΜΜΕ που χρηματοδοτούνται από το Κρεμλίνο αντηχούν στο τοπικό κοινό». Ζητάει δε η παραπέρα «έρευνα» «να εξετάσει βαθύτερα το ρόλο των τοπικών παραγόντων που συνεργάζονται με το Κρεμλίνο και τους υποστηρικτές του, για την καλύτερη αξιολόγηση των μοχλών της επιρροής της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια».

Το Κέντρο Στρατηγικής Επικοινωνίας του ΝΑΤΟ καλεί σε συνέχιση της διεύρυνσης της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και της σταθερής «ανταλλαγής μηνυμάτων» σχετικά με τη διαδικασία, ως απαραίτητο μέτρο για να αποφευχθεί το «αίσθημα εγκατάλειψης από τη Δύση».

Τονίζει επίσης την ανάγκη… «ευαισθητοποίησης» των δημοσιογράφων σχετικά με τις απειλές και τις μεθόδους εχθρικής επιρροής, και συνιστά «οι προσπάθειες (…) να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών τρωτών σημείων του χώρου των ΜΜΕ των Δυτικών Βαλκανίων» και ιδιαίτερα στη δημιουργία «εναλλακτικής λύσης» στα ΜΜΕ που υποστηρίζονται από τη Μόσχα, με αντίστοιχα δηλαδή ΝΑΤΟικά ΜΜΕ. «Η κατανόηση των θεμάτων και των στιλ αναφοράς που είναι ελκυστικά για το τοπικό κοινό πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την παροχή εναλλακτικών λύσεων από τις πληροφορίες που διανέμονται από τα ρωσικά χρηματοδοτούμενα ΜΜΕ», σημειώνεται.

«Έπαινοι» και για την Ελλάδα

Οι εκθέσεις καταλήγουν πως απαιτείται από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να μοιραστούν με τις χώρες της περιοχής «βέλτιστες πρακτικές και διδάγματα» που έχουν αντλήσει στην «αντιμετώπιση της εχθρικής επιρροής».

Μία από αυτές τις «βέλτιστες πρακτικές», που εφαρμόστηκαν ενεργά στην Ελλάδα όλη την περίοδο της πανδημίας, είναι η λειτουργία του «Digital Communication Network of SouthEDigital Communication Network of Southeast Europe Hub» (DCN – SEE), που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη.

Διόλου τυχαία, τη δραστηριότητά του στην «καταπολέμηση της παραπληροφόρησης» επαίνεσε την Τετάρτη στην ομιλία της στο Φόρουμ των Δελφών η Λία Γκάμπριελ, πρώην αξιωματικός πληροφοριών του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ και νυν ειδική απεσταλμένη και συντονίστρια του Κέντρου Παγκόσμιας Ενασχόλησης (Global Engagement Center – GEC) του αμερικανικού ΥΠΕΞ, επιφορτισμένη με την «καταπολέμηση της προπαγάνδας από ξένους παράγοντες όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και το ISIS».

Μιλώντας με τον Ν. Παναγιώτου, αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ και επικεφαλής του DCN – SEE, σε συζήτηση με τίτλο «Καταπολέμηση της προπαγάνδας και της παραπληροφόρησης στην εποχή του Covid-19» τόνισε πως το δίκτυο του οποίου τμήμα είναι το DCN – SEE και το οποίο αποτελείται από χιλιάδες «ανεξάρτητους δημοσιογράφους» και άλλου είδους προπαγανδιστές του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σε 30 χώρες, αποτελεί ένα από τα κύρια εργαλεία αντιμετώπισης της «παραπληροφόρησης» και της «κακόβουλης επιρροής».

Δ. Μ.

 

Πηγή: rizospastis.gr

Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email
Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη
Εργατικός Αγώνας