Τη δύσκολη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί για την πλειοψηφία των εργαζομένων και συνταξιούχων της χώρας θα επιδεινώσουν τα μέτρα που θα αποφασιστούν στη διαπραγμάτευση κυβέρνησης και θεσμών το φθινόπωρο. Μετά τις ανατροπές στο ασφαλιστικό και τα φορολογικά, τον επόμενο μήνα μπαίνουν στη διαπραγμάτευση πλην των εργασιακών και μέτρα που αφορούν σοβαρές αντιλαϊκές ανατροπές στην πρόνοια, δηλαδή αλλαγές που θα επιβαρύνουν τους εργαζόμενους με τις μεγαλύτερες ανάγκες.
Όπως κάθε φορά η κυβέρνηση ισχυρίζεται και θα ισχυριστεί ότι δεν πρόκειται να παρθούν αποφάσεις που θα επιβαρύνουν το λαό, τουλάχιστον το φτωχότερο τμήμα του, υπάρχει όμως η διαπραγμάτευση, στην οποία πέρα από το τι θέλει και τι δηλώνει η κυβέρνηση θα παίξουν ρόλο οι δεσμεύσεις που ήδη έχει αναλάβει και οι απαιτήσεις των δανειστών, οι οποίες θα μπουν στο τραπέζι.
Για την καλύτερη ενημέρωση των αναγνωστών του Εργατικού Αγώνα δημοσιεύουμε σήμερα δύο άρθρα της εφημερίδας «Καθημερινή». Το πρώτο αφορά στις υποδείξεις της παγκόσμιας τράπεζας για τις περικοπές στην πρόνοια με τίτλο «Μαχαίρι στις δαπάνες της κοινωνικής πρόνοιας». Το δεύτερο αφορά στις απαιτήσεις των δανειστών για τη γενικότερη αναδιάρθρωση των κοινωνικών παροχών στην κατεύθυνση της ουσιαστικής μείωση τους, με τίτλο «Τρύπα ως 900 εκατ. βλέπει η τρόικα το ’17».
Το πρώτο:
Παγκόσμια Τράπεζα: Κόψτε φοροαπαλλαγές και επιδόματα
Έστειλε λίστα στην Αθήνα και προτείνει κατάργηση άνω των 100 παροχών
της Ρούλας Σαλούρου.
Νέο «ψαλίδι» σε όλο το φάσμα των φοροαπαλλαγών και κυρίως σε αυτές που ισχύουν για ιατροφαρμακευτικές δαπάνες, κατάργηση του επιδόματος θέρμανσης και «μαχαίρι» σε παροχές ανταποδοτικού τύπου, για τις οποίες έχουν καταβληθεί εισφορές, προβλέπει η λίστα που έχει ήδη παραδώσει στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας η Παγκόσμια Τράπεζα.
Ως γνωστόν, η τελευταία, μέσω του 2ου μνημονίου, έχει αναλάβει κεντρικό ρόλο στην αναδιάρθρωση του προνοιακού συστήματος στη χώρα μας. Συνεπώς, οι προτάσεις της έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Η λίστα περιλαμβάνει στα υπό «αναδιάρθρωση επιδόματα», μεταξύ άλλων, περισσότερες από 100 παροχές που δίνονται σε είδος ή σε χρήμα σε ασφαλισμένους ή ανέργους.
Όπως προαναφέρθηκε, ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις εκπτώσεις φόρων (φοροαπαλλαγές) από τις ιατροφαρμακευτικές δαπάνες, με στόχο την εξοικονόμηση περίπου 100-120 εκατ. ευρώ. Επίσης, στο επίδομα θέρμανσης, καθώς διαπιστώθηκε ότι, βάσει των κριτηρίων που εφαρμόζονται, ενδέχεται οι δικαιούχοι να μην είναι πάντα αυτοί που πραγματικά έχουν ανάγκη ένα τέτοιο μέτρο. Το καλό είναι ότι η Τράπεζα δεν επιμένει σε περικοπές στα οικογενειακά επιδόματα.
Περικοπές σε όλο το φάσμα των φοροαπαλλαγών, με κυρίαρχες αυτές που ισχύουν για ιατροφαρμακευτικές δαπάνες, κατάργηση του επιδόματος θέρμανσης και «μαχαίρι» σε παροχές ανταποδοτικού τύπου για τις οποίες έχουν καταβληθεί εισφορές, περιλαμβάνει η λίστα που έχει ήδη παραδώσει στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας η Παγκόσμια Τράπεζα. Με στόχο τη μείωση των «ήδη περιορισμένων», όπως και το μνημόνιο αναγνωρίζει, δαπανών για κοινωνική πρόνοια στην Ελλάδα, σε μια περίοδο που οι δικαιούχοι τέτοιων παροχών αυξάνονται με δραματικό ρυθμό, τα συναρμόδια υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών αναζητούν κεφάλαια, που ενδεχομένως να αγγίξουν και το 1 δισ. ευρώ, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί από τον Ιανουάριο του 2017 η καθολική εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (KEA).
Πρόκειται για μια παραλλαγή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (EEE), η δεύτερη φάση του οποίου αναμένεται να ξεκινήσει σε 30 δήμους της χώρας εντός του Αυγούστου. Η μεταρρύθμιση της πρόνοιας έρχεται αμέσως μετά την ασφαλιστική μεταρρύθμιση και αναμένεται να βάλει φωτιά στη διαπραγμάτευση του φθινοπώρου, καθώς θα συζητείται με τους εκπροσώπους των δανειστών παράλληλα με τις αλλαγές στα εργασιακά.
100 παροχές
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», η Παγκόσμια Τράπεζα, που μέσω του 2ου μνημονίου έχει αναλάβει κεντρικό ρόλο στην αναδιάρθρωση του προνοιακού συστήματος στη χώρα μας, περιλαμβάνει στα υπό «αναδιάρθρωση επιδόματα», μεταξύ άλλων, πάνω από 100 παροχές που δίνονται σε είδος ή σε χρήμα σε ασφαλισμένους ή και ανέργους, εκ των οποίων οι περισσότερες είναι ανταποδοτικού χαρακτήρα (π.χ. επιδότηση κατασκηνώσεων για ανέργους), ενώ κάποιες ήδη έχουν κοπεί (δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα σε ανέργους).
Στη λίστα με τις υποδείξεις υπάρχουν ακόμη και οι εκπτώσεις φόρων (φοροαπαλλαγές) από τις ιατροφαρμακευτικές δαπάνες, με στόχο την εξοικονόμηση περίπου 100 με 120 εκατ. ευρώ. Ήδη, στο υπουργείο Οικονομικών «μετράνε» τις πιθανές αποδόσεις ενός τέτοιου ενδεχομένου, εξετάζοντας παράλληλα ποιοι από τους δικαιούχους των συγκεκριμένων φοροαπαλλαγών έχουν υψηλά εισοδήματα που δικαιολογούν πιθανή χρήση ιατροφαρμακευτικών υπηρεσιών εκτός εθνικού συστήματος υγείας και ποιοι κάνουν εκτεταμένη χρήση λόγω χρόνιων ή σοβαρών ασθενειών.
Στο στόχαστρο της Παγκόσμιας Τράπεζας έχει μπει και το επίδομα θέρμανσης καθώς διαπιστώθηκε ότι, βάσει των κριτηρίων που εφαρμόζονται, ενδέχεται οι δικαιούχοι να μην είναι πάντα αυτοί που πραγματικά έχουν ανάγκη ενός τέτοιου μέτρου.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η Παγκόσμια Τράπεζα δεν επιμένει σε περικοπές στα οικογενειακά επιδόματα, καθώς διαπιστώνει ότι η συνολική δαπάνη υπολείπεται των πραγματικών αναγκών ενός σύγχρονου και στοχοθετημένου συστήματος στήριξης των παιδιών. Να σημειωθεί ότι η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν σχεδιάζονται μειώσεις σε επιδόματα που λαμβάνουν άτομα με ειδικές ανάγκες καθώς και στα οικογενειακά επιδόματα, παρότι οι εκπρόσωποι των δανειστών και κυρίως το ΔΝΤ έχουν θέσει ανοιχτά το θέμα της περικοπής τους.
Στο συμπληρωματικό μνημόνιο του Ιουνίου γίνεται εκτενής αναφορά, ενώ και κατά τη διάρκεια της πρώτης αξιολόγησης είχε τεθεί από τους δανειστές αίτημα να συμπεριληφθούν στα εισοδηματικά κριτήρια, βάσει των οποίων καταβάλλεται το ΚΕΑ κατά τη β΄ πιλοτική φάση, τα αναπηρικά, μη ανταποδοτικού χαρακτήρα επιδόματα που δίνονται στα άτομα με αναπηρία. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι επισημαίνουν πως οι δανειστές έχουν κατά καιρούς υποστηρίξει πως το κόστος για την πληρωμή των αναπηρικών επιδομάτων, περίπου 700 εκατ. ευρώ τον χρόνο, είναι σημαντικά υψηλό και εκτιμούν ότι αναμένεται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο κατά τη δεύτερη αξιολόγηση.
Η διαπραγμάτευση του Σεπτεμβρίου θεωρείται δύσκολη, καθώς για την εφαρμογή του Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης στο σύνολο των δικαιούχων ατόμων που διαβιώνουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν κεφάλαια που ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ. Υπάρχουν βέβαια και άλλα δύο σενάρια που εξετάζονται στο οικονομικό επιτελείο, σε συνεργασία με τους δανειστές. Σύμφωνα με το δεύτερο, και εφόσον αποφασιστεί να καλυφθούν οι ανάγκες του 80% των ατόμων που έχουν ανάγκη, θα απαιτηθούν κεφάλαια ύψους 750 εκατ. ευρώ, ενώ βάσει του τρίτου σεναρίου, και υπό την προϋπόθεση ότι θα αποφασιστεί η κάλυψη μικρότερου ποσοστού δικαιούχων, θα χρειαστεί η εξοικονόμηση 550 εκατ. ευρώ.
Τα συναρμόδια υπουργεία, πάντως, αναζητούν περίπου 900 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 270 εκατ. αφορούν κεφάλαια που και σήμερα δαπανώνται για την εφαρμογή του προγράμματος ενάντια στην ανθρωπιστική κρίση.
Ενώ τα υπ. Εργασίας και Οικονομικών αναζητούν κεφάλαια 1 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης το 2017.
Και το δεύτερο:
«Τρύπα» έως 900 εκατ. βλέπει η τρόικα το ’17
του Σωτήρη Νίκα.
Μπορεί το ζήτημα της αλλαγής των στόχων του πρωτογενούς πλεονάσματος να έχει αναδειχθεί ως η αιτία των συνεχόμενων παρατάσεων στην κατάθεση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, αλλά αυτό δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», η τρόικα θεωρεί ότι με τις ελληνικές προτάσεις η δράση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), που συμπεριλαμβάνεται στο Μεσοπρόθεσμο, δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί για το 2017, κυρίως, αλλά και για τα επόμενα χρόνια. Και στο πλαίσιο αυτό προκύπτει μια «τρύπα» στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους που μπορεί να φθάσει έως και τα 900 εκατ. ευρώ.
Όπως αναφέρουν στελέχη με γνώση των συζητήσεων που έχουν γίνει τον τελευταίο μήνα μεταξύ οικονομικού επιτελείου και δανειστών, η ελληνική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει ότι το ΚΕΑ θα περιλαμβάνεται στο επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο, καθώς αποτελεί κυβερνητική πολιτική στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης. Επισημαίνουν δε ότι το υπουργείο Οικονομικών έχει προσδιορίσει ως πηγές χρηματοδότησης του ΚΕΑ τις εξής:
1. Περικοπή δαπανών του υπουργείου Εθνικής Άμυνας κατά 250 εκατ. ευρώ.
2. Εξοικονόμηση δαπανών από τη δράση της επισκόπησης δαπανών (spending review) σε όλο τον δημόσιο τομέα. Πρόκειται για μια δράση που θα ξεκινήσει πιλοτικά από τον Σεπτέμβριο στα υπουργεία Οικονομικών, Οικονομίας και Πολιτισμού, ενώ θα επεκταθεί στα υπόλοιπα υπουργεία και στους φορείς της γενικής κυβέρνησης εντός του 2017. Στόχος είναι να έχει ολοκληρωθεί έως και τον Ιούλιο του επόμενου έτους, ώστε τα όποια οφέλη προκύψουν να εγγραφούν στον προϋπολογισμό του 2018. Οι φορείς του Δημοσίου θα κληθούν να εντοπίσουν έως και 10% των δαπανών τους που θα μπορούσαν να μη γίνουν. Κάτι που εάν συμβεί, μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση της τάξης των 400-500 εκατ. ευρώ.
3. Μεταφορές κονδυλίων από διάφορους κωδικούς, όπου διαπιστώνεται ότι υπάρχει η δυνατότητα και το περιθώριο για να υλοποιηθεί η κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης.
Ωστόσο, η τρόικα έχει ήδη αντιδράσει αρνητικά στο σχέδιο αυτό, αμφισβητώντας την ικανότητα χρηματοδότησης του ΚΕΑ με αυτούς τους τρόπους. Αρχικά δεν θεωρούν αξιόπιστο το μέτρο της περικοπής των δαπανών του υπουργείου Άμυνας. Η μη ανταπόκριση του συγκεκριμένου υπουργείου σε αντίστοιχες δεσμεύσεις για τα προηγούμενα έτη είναι νωπή στις μνήμες των εκπροσώπων των θεσμών και για τον λόγο αυτό δεν εμπιστεύονται το υπουργείο Αμυνας ότι θα μπορούσε να προχωρήσει στις απαραίτητες περικοπές για να εξευρεθούν πόροι για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
Spending review
Επιπλέον, βλέπουν με προβληματισμό το μέτρο του spending review. Όχι γιατί θεωρούν ότι δεν μπορεί να προκύψει εξοικονόμηση από τη διαδικασία της επισκόπησης των δαπανών, αλλά επειδή η όποια εξοικονόμηση θα αποτυπωθεί στον προϋπολογισμό του 2018. Κατ’ επέκταση, η χρηματοδότηση του ΚΕΑ για το 2017 δεν μπορεί να στηριχθεί στο spending review, ενώ και για το 2018 θα πρέπει να ξεκινήσει η δράση για να διαπιστωθεί εάν μπορεί η κυβέρνηση να υπολογίζει σε σημαντική εξοικονόμηση.
Με αυτά τα δεδομένα, η τρόικα ζητεί τη λήψη μέτρων άμεσης απόδοσης για τον προϋπολογισμό. Και προτείνει την περικοπή γενικότερα επιδομάτων που υπάρχουν, αλλά και φοροαπαλλαγών («κοστίζουν» στον προϋπολογισμό συνολικά περί τα 950 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο), ειδικά στον τομέα της υγείας. Στο στόχαστρο των δανειστών βρίσκονται κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα, όπως για παράδειγμα η επιδότηση για τις καλοκαιρινές διακοπές. Το σκεπτικό πίσω από τις προτάσεις αυτές είναι ότι θα πρέπει να υπάρξει εν γένει αναδιάρθρωση του συστήματος παροχών που υπάρχουν στο Δημόσιο ανεξαρτήτως της μορφής που αυτά δίνονται (απευθείας, μέσω απαλλαγών κ.λπ.).
Η «κόντρα» αυτή για το ΚΕΑ και τον τρόπο χρηματοδότησής του αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην επίτευξη συμφωνίας για το επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο. Εμπόδιο που έρχεται να προστεθεί στο μεγάλο «αγκάθι» της μείωσης των στόχων του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2019 και το 2020 που επιδιώκει η Αθήνα και δεν θέλουν οι δανειστές. Το αποτέλεσμα αυτών των δύο παραγόντων είναι η δήλωση του υπουργού Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτου ότι το Μεσοπρόθεσμο θα κατατεθεί μετά τη λήξη της δεύτερης αξιολόγησης.
Πέραν αυτών, όμως, υπάρχουν και μικρότερα προβλήματα στην κατάρτιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος. Για παράδειγμα, σύμφωνα με πληροφορίες, στο εσωτερικό της τρόικας δεν υπάρχει συμφωνία για τις μακροοικονομικές προβλέψεις.
Επίσης, οικονομικό επιτελείο και θεσμοί δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία ούτε για την αποδοτικότητα των εσόδων, καθώς όσο δεν είναι σαφές το πώς θα κινηθεί η οικονομία, δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ασφάλεια η εισπραξιμότητα των φόρων (σχέση εσόδων ως ποσοστό του ΑΕΠ). Είναι ξεκάθαρο ότι από Σεπτέμβριο οι δύο πλευρές θα έχουν έντονες διαπραγματεύσεις για να κλείσουν όλα τα ανοιχτά ζητήματα.
Αμφισβητεί τη δυνατότητα χρηματοδότησης του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης σύμφωνα με τις προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης.
Πηγή: kathimerini.gr
