Εργατικός Αγώνας

Ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ: Άλμα προς την παραγωγική και οικονομική εξάρτηση

της Μαρίας Σουάνη

Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας συνιστά βίαιη αναδιανομή του πλούτου της χώρας. Ολοκληρώνεται αυτή την εποχή με την πλήρη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, μιας και:

  • ένα τμήμα-φιλέτο (η λεγόμενη «μικρή ΔΕΗ») θα παραχωρηθεί απευθείας σε ξένο ενεργειακό κολοσσό,
  • σε ό,τι απομείνει, το ελληνικό δημόσιο θα κρατήσει το 34% των μετοχών και θα εγκαταστήσει «στρατηγικό επενδυτή»,
  • τα δίκτυα μεταφοράς περιμένουν τον αγοραστή τους,
  • η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αναφέρεται απευθείας στις μεγάλες εταιρείες που καθορίζουν την πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ενέργειας της Κομισιόν.

Είναι πολύ αυτοί που διευκολύνονται από την απομόνωση της πολιτικής της Ε.Ε., από αυτή των μνημονίων, και τις ευθύνες των ελληνικών κυβερνήσεων. Η αλήθεια όμως είναι αλλού:

  • Η Ε.Ε. σχεδίασε με πολύ λεπτομερή τρόπο την πορεία της απελευθέρωσης μέσα από σειρά οδηγιών και αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ενέργειας από το 1996 έως σήμερα.
  • Οι ελληνικές κυβερνήσεις έπαιξαν ενεργητικό ρόλο σ΄ αυτόν το σχεδιασμό (είναι χαρακτηριστικό ότι οι Χ. Παπουτσής και Β. Παπανδρέου εισηγήθηκαν τις οδηγίες του 1996 και 2003 αντίστοιχα ως επίτροποι ενέργειας). Στο εσωτερικό νομοθέτησαν και προώθησαν με αλλεπάλληλους νόμους την οργανωτική αποδιάρθρωση και τεμαχισμό της ΔΕΗ, τη μετοχοποίηση, τα προνόμια των ιδιωτών παραγωγών, τους ρυθμιστές της αγοράς.
  • Η τρόικα και το ΔΝΤ μέσα απ΄ όλα τα μνημόνια απαίτησαν συγκεκριμένα την ολοκληρωτική παράδοση του συνόλου της παραγωγικής και εμπορικής βάσης της μοναδικής μεγάλης επιχείρησης της χώρας.

Κάποιες ηλεκτρικές εταιρείες-κολοσσοί στην Ευρώπη δεν ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο, ακριβώς γιατί αυτές είναι που θα καταβροχθίσουν κομμάτι-κομμάτι τις ηλεκτρενεργειακές δομές της χώρας σήμερα, και θα καθορίσουν αύριο τους όρους και τα όρια της βιομηχανικής ανάπτυξής της, τη θέση της στο διεθνή καταμερισμό εργασίας.

Εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης η Ελλάδα είναι απόληξη δικτύων και τεχνικά δεν μπορεί να παίξει ρόλο πολιτικό ή κομβικό ρόλο στην «ενιαία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας» της ΕΕ (τα μεγέθη διακίνησης ηλεκτρικής ενέργειας μέσω διασυνδέσεων με τις γείτονες χώρες είναι ασφυκτικά περιορισμένες για λόγους ευστάθειας του συστήματος). Η νέα διάρθρωση του ηλεκτρενεργειακού τομέα θα παρακολουθήσει τα κερδοσκοπικά σχέδια των ιδιωτών παραγωγών και χονδρεμπόρων ηλεκτρικής ενέργειας, ρίχνοντας στη μαύρη τρύπα κάθε σχεδιασμό ανάκαμψης από την κρίση, εντείνοντας την παραγωγική και οικονομική εξάρτηση, αποσαθρώνοντας το βιοτικό και πολιτιστικό επίπεδο του ελληνικού λαού.

Στην ουσία της η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ είναι δέσμευση τεράστιων εθνικών φυσικών, παραγωγικών και οικονομικών πόρων, οι οποίοι διοχετεύονται στα μονοπώλια και στις πολυεθνικές για να βγάλουν κέρδη, από κεφάλαια που το κράτος επένδυσε, εκμεταλλευόμενο υπεραξίες που παρήγαγε ο ελληνικός λαός:

Τις εκμεταλλεύσεις λιγνιτικών κοιτασμάτων που, μαζί με τα εργοστάσια που υποστηρίζουν, εξασφάλιζαν σχετική ενεργειακή ανεξαρτησία και τις υποδομές για βιομηχανική ανάπτυξη (καθώς το κόστος παραγωγής λιγνιτικής kwh είναι υποπολλαπλάσιο της παραγόμενης από τα ακριβά, επισφαλή για την απρόσκοπτη τροφοδοσία, εισαγόμενα υγρά καύσιμα).

Τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια και τα φράγματα της ΔΕΗ, είναι υψηλού οικονομικού και τεχνικού μεγέθους βιομηχανικές επενδύσεις και αποδίδουν (πέραν του κόστους απόσβεσης) πολύ φτηνή και απολύτως οικολογική ενέργεια. Μέσα από αυτά η ΔΕΗ αξιοποιούσε ως σήμερα το 40% του υδάτινου δυναμικού της χώρας. Μαζί με την παραχώρησή τους στις πολυεθνικές (είτε μέσω της μικρής ΔΕΗ, είτε μέσω του ΤΑΙΠΕΔ και του στρατηγικού επενδυτή) παραδίδονται και τα ποτάμια ακριβώς γιατί το σύνολο των λειτουργιών τους (άρδευση, ύδρευση, αντιπλημμυρική προστασία, κλπ) ρυθμίζονται από την εκμετάλλευσή τους. Μαζί με την Πλατανόβρυση και το Θησαυρό, δίνεται ολόκληρος ο Νέστος. Μαζί με το φράγμα στις Βαρβάρες της Χαλκιδικής οι νέες πλειοψηφίες των μετόχων της εναπομείναντος ΔΕΗ κι ο στρατηγικός επενδυτής θα διαχειρίζονται την υδροδότηση της Θεσσαλονίκης.

Η τεχνογνωσία που είχε συγκεντρωθεί στο εκπαιδευμένο και έμπειρο εργατικό δυναμικό της ΔΕΗ απαξιώνεται, ενώ απειλούνται με καταστροφή εκατοντάδες βιοτεχνικές επιχειρήσεις που λειτουργούσαν σαν δακτυλίδι γύρω από τη ΔΕΗ. Υποβαθμίζεται έτσι η συνολική παραγωγική ικανότητα της χώρας.

Ο ενεργειακός σχεδιασμός περνά απευθείας στα χέρια των πολυεθνικών, κάτι που σημαίνει ότι η ανάπτυξη κάθε κλάδου και κάθε περιοχής υποτάσσεται κι εξαρτάται από τις δικές τους οικονομικές στοχεύσεις και όχι από τις δυνατότητες του τόπου και τις ανάγκες του λαού για υψηλής ποιότητας τάση και χαμηλά τιμολόγια.

Οι υπερεπενδύσεις θα πηγαίνουν χέρι-χέρι με την ενεργειακή ένδεια και τα κόστη θα μεταβιβάζονται στο λαό. Ποια καύσιμα θα χρησιμοποιούνται στην ηλεκτροπαραγωγή και σε ποια αναλογία, ο προγραμματισμός και η χωροθέτηση νέων μονάδων, δικτύων, κλπ, τα κριτήρια για τη χρήση των διασυνδέσεων αφορούν πλέον αποκλειστικά στον ανταγωνισμό.

Αν θα μείνουν γεωγραφικές περιφέρειες χωρίς σταθερή ρευματοδότηση, από που θα ρευματοδοτηθεί η νησιωτική χώρα και σε ποιες τιμές, πόσο θα κοστίζει το ρεύμα στο λαϊκό νοικοκυριό, παραπέμπεται στις διαθέσεις των αγορών.

Αγορές ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ από συμπλέγματα όπως κοινωνικό συμφέρον, εργατικές και λαϊκές κατακτήσεις, δημοκρατικά δικαιώματα. Η ασύδοτη κυριαρχία τους σε τομείς όπως αυτός της ηλεκτρικής ενέργειας είναι κοινωνική οπισθοδρόμηση και ήττα για τους λαούς. Γιατί το ρεύμα είναι κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα, ως όρος επιβίωσης του σύγχρονου ανθρώπου.

Το γεγονός ότι η εργατική τάξη παλεύει σε συνθήκες ΚΜΚ[1], την φέρνει υποχρεωτικά αντιμέτωπη με τις γενικότερες οικονομικές και άλλες λειτουργίες του κράτους. Αν οι κομμουνιστές αποδεχτούμε την ανεξέλεγκτη δράση του κεφαλαίου ως φυσική συνέπεια της αναπόδραστης καπιταλιστικής συσσώρευσης και παραπέμψουμε κάθε κατάκτηση και λύση στο εργατικό κράτος, ουσιαστικά οδηγούμε σήμερα το κίνημα στην παράλυση και τους εργαζόμενους στην ενσωμάτωση.

Η κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων συντελείται μέσα στα πλαίσια του κράτους της εργατικής τάξης και αποτελεί μια μακρόχρονη ιστορική και κοινωνική προωθητική διαδικασία, που ολοκληρώνεται στον κομμουνισμό, όταν επέρχεται και ο μαρασμός και η απονέκρωση του κράτους. Επειδή σήμερα ζούμε τη χειροτέρευση της ζωής μας, χρειαζόμαστε πρόταση και αιτήματα πάλης που θα αντιμετωπίζουν την παρούσα επίθεση σήμερα, θα συσπειρώνουν δυνάμεις σε Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μέτωπο, ώστε να ανοίγουν τους δρόμους για την επανάσταση και το Σοσιαλισμό.

Το «όχι» στην περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ηλεκτρενεργειακού τομέα της χώρας είναι παράλληλα «ναι» στη μέχρι τώρα ιδιωτικοποίηση, είναι αποδοχή της πολιτικής της απελευθέρωσης της ΕΕ και των σχεδιασμών του ιμπεριαλιστικού κεφαλαίου, είναι απεμπόληση του δικαιώματος του λαού για φτηνή ηλεκτρική ενέργεια και υψηλής ποιότητας τάση. Δεν είναι καινούρια η θέση του ΣΥΡΙΖΑ, εκφράσθηκε όμως κατ’ επανάληψη και από δυνάμεις του ΠΑΜΕ στη ΔΕΗ, από διαφορετική βεβαίως αφετηρία. Επίσης αυτό δεν σημαίνει ότι οι αγώνες ενάντια στον τελευταίο νόμο που ολοκληρώνει την παράδοση του κλάδου είναι αδιάφοροι ή μειωμένης σημασίας.

Το ερώτημα αν ισχυριζόμαστε ότι «πρέπει να επιστρέψουμε στην παλιά ΔΕΗ, των σκανδάλων και της διαπλοκής, που υπηρετούσε τις ανάγκες του κεφαλαίου στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο;» είναι πλαστό και προσπαθεί να δυσφημίσει το αίτημα της εθνικοποίησης και του κρατικού μονοπωλίου. Γιατί ποτέ οι κομμουνιστές δεν αποδέχτηκαν τις σκανδαλώδεις εξυπηρετήσεις του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου μέσα από τη ΔΕΗ. Ασκούσαν έντονη κριτική για τους πόρους που διατίθεντο στους καπιταλιστές και ζητούσαν αυτοί οι πόροι να τροφοδοτήσουν τη βιομηχανική ανάπτυξη και το λαϊκό εισόδημα. Το σύνθημα «ρεύμα φτηνό ΔΕΗ για το λαό» συσπείρωνε πολλές δυνάμεις πάνω στη διεκδίκηση του κοινωνικού αγαθού αφενός, και στη διατύπωση άλλου φιλολαϊκού δρόμου ανάπτυξης.

ΣΗΜΕΡΑ είναι αναγκαία η οργάνωση της πάλης της εργατικής τάξης και όλου του εργαζόμενου λαού για ΕΘΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΕΗ ΚΑΙ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΤΟΜΕΑ, με εξυγίανση, απεμπλοκή από τα μεγάλα και μικρά συμφέροντα, εκσυγχρονισμό, εκδημοκρατισμό. Ώστε να υπηρετήσει την εθνική ανεξαρτησία και μια άλλη φιλολαϊκή συγκρότηση της ελληνικής οικονομίας με ανάπτυξη της έρευνας, την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών, την ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας με μοχλό τον εκδημοκρατισμένο και εξυγιασμένο δημόσιο τομέα και με παράλληλη εγκαθίδρυση εργατικού και λαϊκού ελέγχου.

 


[1] ΚρατικοΜονοπωλιακός Καπιταλισμός (ΚΜΚ): στάδιο καπιταλιστικής εξέλιξης που χαρακτηρίζεται από την ανάδειξη τού κράτους σε σημαντική οικονομική δύναμη με τη συνεργασία τού μονοπωλιακού κεφαλαίου.

[ΕΤΥΜΟΛ. < κρατικός + μονοπωλιακός. Η λ. είναι απόδοση στην ελλ. ξεν. όρου, πρβλ. γαλλ. capitalism monopoliste detat].

Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email
Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη
Εργατικός Αγώνας