«Ποιος γνωρίζει;» «Ποιος αποφασίζει;» «Ποιος αποφασίζει για το ποιος αποφασίζει;». Τα ερωτήματα αυτά είναι το κεντρικό θέμα στο βιβλίο της Σοσάνα Ζούμποφ «Η εποχή του κατασκοπευτικού καπιταλισμού». Το βιβλίο της καθηγήτριας πανεπιστημίου (βλέπε το άρθρο του Ε.Α Palantir Technologies και μπίζνες την εποχή της πανδημίας) αναφέρεται στη δύναμη που έχουν αποκτήσει οι εταιρίες Google, Facebook, Microsoft και γενικά αυτό που αποκαλούμε Silicon Valey, στην ψηφιακή εποχή μας.
Η Σ.Ζ ξεκαθαρίζει από την αρχή του βιβλίου ότι είναι υπέρ του «καλού» καπιταλισμού όπως τον περιγράφει ο Κέινς και εφαρμόστηκε για ένα μεγάλο διάστημα στις ΗΠΑ, αλλά εξελίχθηκε –πάντα κατά την συγγραφέα– σε κακό καπιταλισμό της «σχολής του Σικάγο» με τα γνωστά αποτελέσματα, και συνεχίζεται με τον κατασκοπευτικό καπιταλισμό.
Η ιδεολογία μας, ο Μαρξισμός – Λενινισμός έχει δώσει απαντήσεις στα παραπάνω.
Αξίζει ωστόσο να ρίξουμε μια μικρή ματιά στα όσα αναφέρει για την γιγάντωση αυτών των εταιριών και τον ρόλο τους.
Το βιβλίο δεν έχει καμιά σχέση με συνωμοσιολογίες και περιέχει δεκάδες άρθρα επιστημόνων και πραγματικά γεγονότα.
Ποιος γνωρίζει;
Πού πάει κάθε like που κάνουμε; Τι γίνεται όταν ψάχνουμε σε μια μηχανή αναζήτησης; Πού πάνε τα μηνύματα τα mail και οι φωτογραφίες μας; Τι βλέπουμε στο διαδίκτυο, ποια links ακολουθούμε; Ποια διαδρομή κάναμε και πού πήγαμε όταν χρησιμοποιούμε τους χάρτες της Google; Κλπ
Η Σ.Ζ δεν αφήνει καμιά αμφιβολία και το αποδεικνύει με στοιχεία. Κάθε μας ψηφιακή κίνηση έχει καταγραφεί και αποθηκευτεί. Ακόμη και αυτά που έχουμε διαγράψει υπάρχουν, αξιοποιούνται και φέρνουν τεράστια κέρδη στις εταιρίες αυτές.
Κατ’ αρχήν προβλέποντας την καταναλωτική μας συμπεριφορά και πουλώντας την γνώση αυτή σε διαφημιστικές εταιρίες. Στην συνέχεια από την πρόβλεψη περνούν στην διαμόρφωση της συμπεριφοράς, φέρνοντας ακόμη περισσότερα κέρδη.
Το ίδιο γίνεται και στο πολιτικό πεδίο (και για κάθε κοινωνική δραστηριότητα). Να προβλέψουν στην αρχή, να ελέγξουν και να διαμορφώσουν στην συνέχεια.
Ποιος αποφασίζει;
Τα στελέχη αυτών των εταιριών που έχουν κρατήσει αυτήν την γνώση και την τεχνολογία αποκλειστικά εντός των εταιριών τους. Τεράστια γνώση που έχει συσσωρευτεί όλα τα τελευταία χρόνια και που την δώσαμε εμείς, και συνεχίζουμε να δίνουμε. Γνώση όλη δική τους, ενώ η χαμένη ελευθερία ανήκει αποκλειστικά σε εμάς.
Κάπου μέσα στο βιβλίο τίθεται το ερώτημα: «Μπορούν μέσω των συσκευών νέας τεχνολογίας ( smart TV και άλλων “έξυπνων” οικιακών συσκευών να παρακολουθούν και να καταγράφουν τι λέμε και τι κάνουμε μέσα στο σπίτι μας;». Η απάντηση είναι «ναι μπορούν». Το κάνουν; Μόνο με ερώτηση απαντιέται αυτό: «Ποιος θα τους εμποδίσει;».
Ποιος αποφασίζει για το ποιος αποφασίζει;
Εδώ η εμπλοκή κυβερνήσεων, μυστικών κρατικών υπηρεσιών με τη Silicon Valey, είναι εκ των ων ουκ άνευ. Αυτοί αποφασίζουν. Η σύμφυση μεταξύ τους δίνει την δυνατότητα στις κυβερνήσεις (που ποτέ δεν χάνουν την ευκαιρία να μιλούν για τις…ελευθερίες των πολιτών τους και την δημοκρατία τους) να γνωρίζουν και να ελέγχουν τα πάντα. Επίσης απαντά στο ερώτημα που σωστά βάζει ο καθένας μας: «Πώς τα καταφέρνουν αυτές οι εταιρίες και δεν ελέγχονται; Πώς τα καταφέρνουν και την γλυτώνουν με τόσες παρανομίες;». Βέβαια κάποιες φορές- και μόνο όταν αποκαλύπτεται η δράση τους – τους ρίχνουν κάποιο πρόστιμο, που απλώς επιβεβαιώνει τον κανόνα.
Η Palantir είναι μια τέτοια εταιρία που πρόσφατα προσλήφθηκε από την ελληνική κυβέρνηση για να φτιάξει «ένα κέντρο ελέγχου κρίσεων για μια συνολική εικόνα για την πανδημία».
Γράφει για αυτήν η Σ.Ζ «η εταιρία που διαφημιζόταν στις ΗΠΑ ως το μυστικό όπλο κατά της τρομοκρατίας, αποκαλύφθηκε ότι συνεργαζόταν με την αστυνομία. Το λογισμικό της Palantir όχι μόνο ταυτοποιούσε μέλη συμμοριών αλλά ανίχνευε τους δεσμούς άλλων ανθρώπων, σκιαγραφώντας και αναλύοντας μέσα κοινωνικής δικτύωσης». Πόσο δύσκολο είναι αντί για συμμορίες να παρακολουθεί μια οποιαδήποτε οργάνωση της κομμουνιστικής αριστεράς;
Ποιος θα τους σταματήσει;
Είναι φανερό ότι τα παραπάνω πρέπει να ανατραπούν. Πρέπει να μπουν στους στόχους του μαζικού λαϊκού κινήματος. Στους στόχους κάθε πολιτικής, συνδικαλιστικής, κοινωνικής οργάνωσης. Δεν λέμε ότι οι ψηφιακές δυνατότητες πρέπει να περιοριστούν. Η γνώση και η μάθηση είναι πρόοδος. Μόνο που πρέπει να είναι προσβάσιμες και ελεύθερες σε κάθε άνθρωπο. Να μπουν κανόνες και δημοκρατικός έλεγχος που θα σταματήσουν την σημερινή ασυδοσία.
Στα αιτήματα και τους αγώνες για δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες που αυτήν την ώρα δέχονται ισχυρά πλήγματα από την κυβέρνηση, πρέπει αυτό το αίτημα να βρει τον δικό του προορισμό.
Παράλληλα πρέπει να αναρωτηθούμε: «Μπορεί ο καπιταλισμός να σταματήσει τέτοιες μεθοδεύσεις;». Ας μην θρέφουμε αυταπάτες.
Γι’ αυτό και ο αγώνας δεν σταματά μόνο σε αυτά τα αιτήματα. Συνεχίζεται ως την ανατροπή του.
