Συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη μεγάλη Οχτωβριανή σοσιαλιστική επανάσταση, το μεγαλύτερο γεγονός του 20ου αιώνα. Η φωτιά που σιγόκαιγε στη Ρωσία δύο δεκαετίες οδήγησε στην έκρηξη και οι φλόγες απλώθηκαν σε όλη τη γη.
Η Ρωσία τότε ήταν μια χώρα γεμάτη μεγάλες αντιφάσεις. Στις μεγάλες πόλεις και κυρίως στις δύο πρωτεύουσες αναπτυσσόταν με γρήγορους ρυθμούς ο καπιταλισμός και το χαρακτήρα τον έδιναν τα μεγάλα μονοπωλιακά συμφέροντα, ενώ στην επαρχία κυριαρχούσε συντριπτικά το μικροαγροτικό στοιχείο, τα αντιδραστικά φεουδαρχικά στοιχεία στην οικονομία και στο πολιτικό εποικοδόμημα και ο τσαρισμός συμπλήρωναν την εικόνα.
Στις συνθήκες αυτές ωρίμαζε στη λαϊκή συνείδηση σαν άμεση και επιτακτική ανάγκη το γκρέμισμα του τσαρισμού, ο εκδημοκρατισμός της χώρας, η ανάγκη να αποκτήσουν οι εργαζόμενοι δικαιώματα, να υλοποιηθεί το αίτημα αιώνων των αγροτών για γη και ελευθερία και φυσικά να σταματήσει ο πόλεμος με τις αμέτρητες για το λαό θυσίες και τα εκατομμύρια νεκρούς, στο βωμό της απόκτησης αποικιών, αγορών και αύξησης των κερδών και της κυριαρχίας ανάμεσα στα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κράτη.
Οι συνθήκες που πήγαζαν από το επίπεδο ανάπτυξης της Ρωσίας και το σύνολο των αντιθέσεων που την διαπερνούσαν οδήγησαν το κόμμα των μπολσεβίκων να συνδυάσει τα «δημοκρατικά» αιτήματα όλων των λαϊκών τάξεων που συγκινούσαν ευρύτατα το λαό με τον αγώνα για το σοσιαλισμό. Πρόβλεψε ότι ο χαρακτήρας της επανάστασης θα ήταν αστικός, δημοκρατικός που ανάλογα με το συσχετισμό δύναμης θα μετεξελισσόταν σε σοσιαλιστική επανάσταση. Το καθεστώς της δημοκρατικής δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς που θα προέκυπτε από την αστικοδημοκρατική επανάσταση θα μετεξελισσόταν σε εξουσία της εργατικής τάξης, αν το κομμουνιστικό κόμμα ήταν αρκετά ισχυρό και η εργατική τάξη κατόρθωνε να αναδειχθεί σε ηγεμονική δύναμη στο επαναστατικό στρατόπεδο. Με αυτή τη στρατηγική το κόμμα των μπολσεβίκων έδρασε ως τον Οκτώβρη του 1917 και οδήγησε την εργατική τάξη στην εξουσία.
Η Οκτωβριανή επανάσταση ήταν η πρώτη επανάσταση που έγινε από την μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία και εξέφρασε τα συμφέροντα όλου του λαού απέναντι στην μικρή μειοψηφία των σφετεριστών του λαϊκού μόχθου.
Η Οκτωβριανή επανάσταση απέδειξε την ορθότητα της μαρξιστικής λενινιστικής θεωρίας και της επαναστατικής στρατηγικής των κομμουνιστών. Απέδειξε ότι η εργατική τάξη φορέας των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής έχει όλες εκείνες τις ιδιότητες, ώστε να ηγηθεί των καταπιεσμένων για την κατάληψη της εξουσίας και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Απέδειξε ότι μπορεί να κατακτήσει την ενότητα της, να συσπειρωθεί η μεγάλη πλειοψηφία των εργατών και μάλιστα σε επαναστατική βάση, να συσπειρώσει γύρω της τους αγρότες και τους μικροαστούς των πόλεων σε μια ισχυρή συμμαχία καταρχήν πάνω στη βάση των πραγματικών κοινών συμφερόντων τους και μέσω των αγώνων για την ικανοποίησή τους να πεισθούν για την ανάγκη σοσιαλιστικής οργάνωσης της κοινωνίας. Απέδειξε ότι η εργατική τάξη μπορεί να οικοδομήσει το εργατικό κράτος και να προχωρήσει σε βαθιές μετασχηματισμούς των σχέσεων παραγωγής και του συνόλου των κοινωνικών σχέσεων με στόχο την κατάργηση των τάξεων και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, ως πρώτης φάσης της κομμουνιστικής κοινωνίας. Απέδειξε ότι η επανάσταση, όπως συνολικά η κοινωνική εξέλιξη, δεν αντιμετωπίζεται με στερεότυπα, δεν μπαίνει σε κουτάκια και προκατασκευασμένα σχήματα, αντίθετα, στο πλαίσιο των νομοτελειών της είναι πολύμορφη όσο και η κοινωνική πραγματικότητα.
Τέλος, επιβεβαίωσε την αναγκαιότητα της επαναστατικής πρωτοπορίας, του κομμουνιστικού κόμματος, όχι μόνο για την νίκη επί της αστικής τάξης, αλλά και για τη μετάβαση από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό και την οικοδόμηση της κομμουνιστικής κοινωνίας. Ένα κομμουνιστικό κόμμα με ιδεολογία του μαρξισμό λενινισμό, με επαναστατική στρατηγική, ισχυρούς δεσμούς με την εργατική τάξη και το λαό, ολοκληρωμένη γνώση της κοινωνικής πραγματικότητας, κόμμα που δεν θα υποκαθιστά την εργατική τάξη αλλά θα διεκδικεί και θα επιβεβαιώνει καθημερινά το ρόλου του ως πρωτοπορία της.
Πάνω στο έδαφος των εξαιρετικά αντίξοων κοινωνικοοικονομικών συνθηκών στη Ρωσία και στις χώρες που έγινε η απόπειρα οικοδόμησης, κυρίαρχο στοιχείο των οποίων ήταν την οικονομική καθυστέρηση και η αδύναμη ανάπτυξη του καπιταλισμού, ήρθαν να προστεθούν στην πορεία τα σοβαρά λάθη του σοβιετικής εξουσίας. Από την πρώτη στιγμή στη Ρωσία η επανάσταση βρέθηκε αντιμέτωπη με τις μεγάλες καταστροφές του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, με τον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο και την αντίδραση των κυρίαρχων τάξεων, βρέθηκε απέναντι στον ανελέητο ανταγωνισμό από τις μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις και στην ανάγκη να αναπτύξει τις αμυντικές δυνατότητες της και να οργανώσει την άμυνά της μπροστά στον επερχόμενο πόλεμο. Η προσπάθεια αυτή απορρόφησε τεράστιους οικονομικούς πόρους σε βάρος της ανάπτυξης της χώρας για ειρηνικούς σκοπούς και βελτίωση της ζωής των λαών της. Στις μεγάλες αυτές δυσκολίες προστέθηκε η ήττα των επαναστάσεων που ξέσπασαν στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στη Γερμανία. Οι μπολσεβίκοι ήταν υποχρεωμένοι να οικοδομήσουν τη νέα κοινωνία μόνο στη Ρωσία, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο που συν τοις άλλοις οδήγησε στη λαθεμένη στρατηγική αντίληψη ότι μπορούσε να οικοδομηθεί ολοκληρωμένα ο σοσιαλισμός και αργότερα η κομμουνιστική κοινωνία μόνο σε μια χώρα, στη Ρωσία.
Η έλλειψη μελετημένου σχεδίου μετάβασης στο σοσιαλισμό αποδείχθηκε η αχίλλειος πτέρνα. Οι κλασικοί και ο Λένιν είχαν επεξεργαστεί τα βασικά χαρακτηριστικά της μετάβασης και της νέας κοινωνίας. Ως εκεί μπορούσαν να φθάσουν, εγκεφαλικά αυτό δεν μπορούσε να γίνει ολοκληρωμένα. Η μετάβαση όμως απαιτούσε συγκεκριμένο σχέδιο, περιγραφή κάθε «βήματος» με όλες τις προϋποθέσεις και τις ανάγκες του, τα νέα δεδομένα που δημιουργούσε. Η θεωρία, η επιστήμη και η έρευνα ήταν εντελώς απαραίτητα στοιχεία. Οι επιστημονικές και θεωρητικές μελέτες με οδηγό τον μαρξισμό έπρεπε να προηγούνται, όχι φυσικά να παίρνουν τις αποφάσεις, αυτές τις έπαιρναν τα κρατικά, πολιτικά όργανα, αλλά να φωτίζουν επιστημονικά την πράξη. Σε όλα αυτά υπήρξε μεγάλη υστέρηση.
Άρχισαν τα μπρος πίσω, οι υποχωρήσεις, η άκαιρη προώθηση μέτρων ή καθυστέρηση σε άλλους τομείς και οι παλινωδίες. Στις δυσκολίες και τα σοβαρά προβλήματα που εμφανίζονταν η σοβιετική ηγεσία απάντησε, ιδιαίτερα με την μεταρρύθμιση Κοσύγκιν, με την εισαγωγή στην διεύθυνση της οικονομίας κριτηρίων αγοράς αντίθετων με το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της οικονομίας και με το παλλαϊκό κράτος και το άμεσο πέρασμα στον κομμουνισμό. Η ανάπτυξη της εργατικής δημοκρατίας περιορίστηκε, ήρθε η συρρίκνωση του ρόλου της εργατικής τάξης και η υποκατάσταση της από τα κομματικά όργανα, η εργατική τάξη και συνολικά ο λαός πέρασαν σε παθητική στάση. Hπορεία εκφυλισμού που άρχισε πολύ νωρίτερα ολοκληρώθηκε στο τέλος της δεκαετίας του 1980 με την αντεπανάσταση.
Η προσφορά της Οκτωβριανής επανάστασης στην εργατική τάξη και στους λαούς ήταν μεγάλη. Οι κατακτήσεις των εργαζομένων της σοβιετικής Ρωσίας υπήρξαν πρωτοπόρες. Σε καμία καπιταλιστική χώρα δεν υπήρχαν στην εποχή τους και πολλές ούτε σήμερα, παρότι δεν ήταν μια χώρα με πολύ ανεπτυγμένη οικονομία και δυνατότητες. Εξαφανίστηκε η ανεργία και ο αναλφαβητισμός, οργανώθηκε εκπαιδευτικό σύστημα για όλα τα παιδιά και σύστημα υγείας που είχαν όλοι πρόσβαση, ασφάλιση, κοινωνικά δικαιώματα, άδειες και ανάπαυση ήταν εξασφαλισμένα. Το δικαίωμα στη στέγη, στις συγκοινωνιακές και τα βασικά αγαθά για ανθρώπινη διαβίωση υπήρχαν για όλους.
Στην εργατική τάξη η επανάσταση έδωσε αξιοπρέπεια, πλήρη δικαιώματα και ρόλο στις αποφάσεις για τις κρατικές υποθέσεις και γενικά για την άσκηση της εξουσίας.
Παρόμοια υπήρξε και η προσφορά στην παγκόσμια εργατική τάξη και τους λαούς, τους έδειξε τον δρόμο να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους, το δρόμο για την απελευθέρωσή τους από τα δεσμά του κεφαλαίου. Η εργατική τάξη παγκόσμια συνειδητοποίησε τη δύναμή της όχι μόνο για να οργανώνει μια πετυχημένη απεργία, αλλά για την οριστική νίκη της.
Τα διδάγματα και η ιστορική πείρα από την Οκτωβριανή επανάσταση και την απόπειρα σοσιαλιστικής οικοδόμησης πρέπει να εξαχθούν ολοκληρωμένα, να ενσωματωθούν στη θεωρία και να μπουν στη δράση. Να φθάσουν στους εργαζόμενους και κυρίως στη νεολαία.
Στις μέρες μας βρισκόμαστε μπροστά σε μεγάλη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, στην πρωτοφανή ανάπτυξη του πλούτου, αλλά και στη διόγκωση των προβλημάτων των εργαζομένων και των νέων. Η αντίθεση μεταξύ της κοινωνικοποίησης της παραγωγής και της ιδιοποίησης του παραγόμενου πλούτου από τους κατόχους των μέσων παραγωγής σε βάρος των παραγωγών παίρνει πρωτοφανείς διαστάσεις. Οι αντικειμενικές προϋποθέσεις της επανάστασης υπερωρίμασαν, η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στις σημερινές συνθήκες θα είναι πολύ πιο εύκολη απ’ ότι τον 20ο αιώνα. Σήμερα όμως η καθυστέρηση του εργατικού κινήματος και συνολικά όλων των προϋποθέσεων της επανάστασης είναι πρωτοφανής. Η νίκη της εργατικής τάξης γίνεται πολύ πιο δύσκολη. Η πολιτική πρωτοπορία της εργατικής τάξης, το κομμουνιστικό κόμμα, βρίσκεται στο χειρότερο σημείο του από τις αρχές του εικοστού αιώνα. Η διαμόρφωση αυτών των προϋποθέσεων προσδιορίσει τα καθήκοντα των κομμουνιστών.
Η θεωρητική κληρονομιά των Μαρξ, Έγκελς και Λένιν, ο μαρξισμός λενινισμός, απαλλαγμένος από τη σκουριά που επικάθησε πάνω της τις προηγούμενες δεκαετίες και η αποφασιστική υπεράσπιση της είναι η βάση για τη νέα εξόρμηση.
Η αντικειμενική αποτίμηση της απόπειρας οικοδόμησης του σοσιαλισμού, η εξαγωγή συμπερασμάτων είναι επιτακτική, μαζί και η βαθιά μελέτη του σύγχρονου καπιταλισμού και στη βάση όλων αυτών η διαμόρφωση της σύγχρονης επαναστατικής στρατηγικής. Αυτά είναι τα στοιχεία που πρέπει να χαρακτηρίζουν το κομμουνιστικό κόμμα σήμερα, μαζί φυσικά με την αποκατάσταση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού σε όλες τις διαστάσεις του.
Άμεσο καθήκον είναι η ανάπτυξη μεγάλων ενωτικών αγώνων της εργατικής τάξης και των εργαζόμενων τάξεων γενικότερα, ώστε το κίνημα να αναμετρηθεί με το κεφάλαιο, να αμφισβητήσει την εφαρμογή της πολιτικής του και την κυριαρχία του. Σε αυτό το θετικό έδαφος θα προωθηθεί το σύνολο των προϋποθέσεων της επανάστασης.
Ο Οκτώβρης εμπνέει και σήμερα παρότι έχουμε απομακρυνθεί έναν αιώνα από τότε. Η αστική τάξη φοβάται την Οκτωβριανή επανάσταση και τα μηνύματα της γ’ αυτό αναπτύσσει όλη αυτή την πρωτοφανή προσπάθεια δυσφήμισης και διαστρέβλωσης της, εξομοιώνει τον κομμουνισμό με το ναζισμό.
Η εργατική τάξη παγκόσμια και στην Ελλάδα, αξιοποιώντας την πείρα του Οκτώβρη, αξιοποιώντας τις μεγάλες αντιθέσεις και τα αδιέξοδα του καπιταλιστικού συστήματος, με οδηγό του μαρξισμό λενινισμό και την λενινιστική στρατηγική μπορεί να ανοίξει το δρόμο και να νικήσει.
Κίνηση Κομμουνιστών – Εργατικός Αγώνας
